Dùng lò vi sóng an toàn hay có hại cho sức khỏe?

• Jessica Brown
• BBC Future

12 tháng 8 2020Nguồn hình ảnh, Getty Images

Bản thân bức xạ trong lò vi sóng không gây vấn đề, song đồ đựng thức ăn bằng nhựa bị nóng lên thì lại có nguy cơ độc hại.

Mặc dù đã là một thiết bị phòng bếp quen thuộc trong nhiều thập niên, nhưng ít có đồ vật mái ấm gia đình nào gây tranh cãi hơn lò vi sóng .Nó được ca tụng như cứu tinh cho những ai không có thời hạn hoặc không biết nấu ăn, tuy nhiên cũng bị 1 số ít đầu bếp coi là một sự nhạo báng thẩm mỹ và nghệ thuật nấu ănNhưng có một cuộc tranh luận khác nữa, nằm ngoài góc nhìn siêu thị nhà hàng. Đó là trong trường hợp nào thì sử dụng vi sóng hoàn toàn có thể gây hại cho con người ?Khi sử dụng đúng cách thì tất cả chúng ta không có gì phải lo ngại về bức xạ vi sóng cả, theo Tổ chức Y tế Thế giới .Song còn có những mối quan ngại khác chưa được làm rõ – gồm có yếu tố liệu thực phẩm nấu bằng lò vi sóng có bị mất chất dinh dưỡng hay không, hay thực phẩm để trong hộp nhựa đem hâm sôi trong lò liệu có làm rối loạn nội tiết tố hay không .

Mất chất dinh dưỡng

Một số nghiên cứu và điều tra cho thấy rau dễ bị mất dinh dưỡng khi được nấu trong lò vi sóng .

Ví dụ, người ta phát hiện ra rằng lò vi sóng làm mất đi đến 97% flavonoid – một hợp chất có tác dụng chống viêm – trong bông cải xanh, tức là mất chất nhiều hơn một phần ba so với luộc chín trên bếp.

Tuy nhiên, một nghiên cứu và điều tra năm 2019 xem xét sự mất chất dinh dưỡng của bông cải xanh khi nấu trong lò vi sóng lại chỉ ra rằng những điều tra và nghiên cứu trước đó đã đổi khác những điều kiện kèm theo, như thời hạn nấu, nhiệt độ nấu và nấu bằng cách để bông cải ngập trong nước hay là không .Nghiên cứu phát hiện ra rằng thời hạn nấu ngắn hơn ( họ quay bông cải xanh trong lò vi sóng một phút ) sẽ không làm mất đi hàm lượng dinh dưỡng .

Nấu chín bằng cách hấp trên bếp hoặc quay trong lò vi sóng thậm chí có thể làm tăng hàm lượng của hầu hết các flavonoid, là những hợp chất có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim.

“Trong các phương thức nấu ăn được sử dụng tại nghiên cứu này, lò vi sóng dường như là một cách để bảo tồn flavonoid tốt hơn so với hấp,” các nhà nghiên cứu đã viết.

Tuy nhiên, những nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng nấu bằng lò vi sóng mà cho quá nhiều nước (tương đương lượng nước dùng khi luộc thực phẩm) là nguyên nhân gây ra sự sụt giảm flavonoid.

Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,Một số thực phẩm, ví dụ điển hình như những loại đậu  tươi, bị mất chất dinh dưỡng khi nấu trong vi sóng hoặc hấp trên nhà bếp, tuy nhiên những loại hạt khác, như đậu xanh thì không

Trưởng nhóm nghiên cứu Xianli Wu, khoa học gia tại Trung tâm Nghiên cứu Dinh dưỡng Beltsville thuộc Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ, cho biết không có một nguyên lý thống nhất giải thích tại sao nấu trong lò vi sóng lại có thể làm tăng hàm lượng flavonoid.

Có thể là việc nấu bằng lò vi sóng khiến việc đo lường flavonoid trở nên dễ dàng hơn – có lẽ bằng cách làm mềm mô thực vật nên dễ chiết xuất hơn – chứ không hẳn là do lượng flavonoid tăng lên.

Vậy nên cũng không có câu vấn đáp chắc như đinh về việc liệu rau nấu trong lò vi sóng sẽ giữ được nhiều chất dinh dưỡng hơn phương pháp nấu ăn khác hay không. Bởi vì mỗi loại thực phẩm là khác nhau về cấu trúc và hàm lượng chất dinh dưỡng, theo Wu .” Mặc dù nói chung là lò vi sóng được ưa thích, tuy nhiên thời hạn tối ưu sẽ khác nhau so với từng loại rau, ” Wu nói. ” Khi xem xét những phương cách nấu ăn thường được sử dụng, lò vi sóng khá được ưa thích, tối thiểu là so với nhiều loại rau củ quả, tuy nhiên có lẽ rằng không phải so với mọi loại thức ăn có nguồn gốc thực vật. “Trong một nghiên cứu và điều tra khác, những nhà khoa học đã so sánh hàm lượng phenolics ( hợp chất tương quan đến nhiều quyền lợi sức khỏe thể chất con người ) của những loại rau khác nhau sau khi được luộc, hấp và nấu bằng lò vi sóng .Dùng lò vi sóng và hấp làm hao hụt về hàm lượng phenolic trong bí, đậu Hà Lan và tỏi tây, nhưng lại không mất chất trong rau chân vịt, ớt, bông cải xanh và đậu xanh .Các nhà nghiên cứu cũng đã thử nghiệm về tính chống oxy hóa .Đối với cả hai giải pháp, rau quả nấu bằng lò vi sóng có chất lượng tốt hơn so với luộc trong nước .” Dùng mức nhiệt vừa phải là cách để lò vi sóng trở thành một thiết bị nấu ăn hữu dụng trong việc cải tổ những đặc tính có lợi cho sức khỏe thể chất của một số ít loại rau củ, ” những nhà nghiên cứu viết .

Nhựa gây độc hại khi được đem dùng trong lò vi sóng

Chúng ta thường đựng thực phẩm trong hộp nhựa và bọc màng nhựa rồi cho vào lò vi sóng, nhưng 1 số ít nhà khoa học cảnh báo nhắc nhở về rủi ro tiềm ẩn ăn phải những chất phthalates. Trong quy trình bị làm nóng trong lò vi sóng, những chất phụ gia nhựa này hoàn toàn có thể bị phá vỡ và thấm vào thức ăn .Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,Trong quy trình gia nhiệt trong lò vi sóng, những chất phụ gia nhựa này hoàn toàn có thể bị phá vỡ và ngấm vào thức ăn

“Một số loại đồ nhựa không được thiết kế dùng cho lò vi sóng vì có pha chất polymer bên trong để làm mềm và dễ định dạng. Các polymer này tan chảy ở nhiệt độ thấp hơn và có thể bị rò rỉ khi lò vi sóng hoạt động chỉ cần ở mức cao hơn 100 độ C (212F) thôi,” Juming Tang, giáo sư ngành hoá thực phẩm tại Đại học Bang Washington, nói.

Trong một nghiên cứu và điều tra năm 2011, những nhà nghiên cứu đã mua hơn 400 hộp nhựa được phong cách thiết kế để đựng thực phẩm và phát hiện ra rằng phần đông hóa chất bị rò rỉ từ những hộp nhựa này gây nên rối loạn những nội tiết tố của con người .

Phthalates là một trong những chất hóa dẻo được sử dụng phổ biến nhất, được thêm vào để làm cho nhựa dẻo hơn và thường được tìm thấy trong các hộp đựng, màng bọc nhựa và chai nhựa.

Người ta đã phát hiện ra rằng các phthalates này có thể gây rối loạn hormone và hệ thống trao đổi chất ở người.

Ở trẻ em, phthalates có thể làm tăng huyết áp và kháng insulin, từ đó làm tăng nguy cơ rối loạn chuyển hóa như tiểu đường và cao huyết áp. Nhiễm độc phthalates còn có liên quan cả đến vấn đề sinh sản, hen suyễn và ADHD.

Phthalates cũng là tác nhân gây rối loạn nội tiết tố tuyến giáp, Leonardo Trasande, giáo sư y tế môi trường và sức khỏe dân số tại Đại học Y ở New York cho biết.

Trong khung hình con người, những nội tiết tố này rất quan trọng so với sự tăng trưởng trí não của trẻ sơ sinh trong thời kỳ còn trong bụng mẹ .

Bisphenol (BPA) cũng thường được sử dụng trong các sản phẩm nhựa và các nghiên cứu cho thấy nó cũng có thể gây rối loạn nội tiết tố. Nhưng nghiên cứu còn hạn chế, so với số lượng nghiên cứu nhắm vào phthalates.

Phthalates có ở khắp mọi nơi – ngay cả trong đồ chơi và kem dưỡng da – và người ta vẫn chưa rõ mức độ gây hại của chúng. Nhưng hầu hết các chuyên gia đồng ý rằng làm nóng nhựa có chứa phthalates có thể làm tăng nguy cơ nhiễm độc chất này.

Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,Chất phthalates hoàn toàn có thể gây rối loạn nội tiết tố và mạng lưới hệ thống trao đổi chất của con người” Việc nấu bằng lò vi sóng làm di dời những chất ô nhiễm, ” Rolf Halden, giáo sư và là giám đốc Trung tâm Nghiên cứu  Sinh học về Sức khỏe Môi trường tại Đại học Bang Arizona, nói. “Quy trình này được sử dụng trong những phòng thí nghiệm để trích xuất những chất ô nhiễm từ những mẫu, trước khi đưa đi nghiên cứu và phân tích hóa học. “

Và những rủi ro tiềm ẩn không chỉ tăng tỷ lệ theo mức độ thường xuyên của từng lần hâm thực phẩm trong hộp nhựa bằng lò vi sóng, Trasande nói – vì không phải là giữa hàm lượng hoá chất bị nhiễm và nguy cơ rối loạn nội tiết tố có mối quan hệ tỷ lệ thuận.

” Các quan điểm cũ cho là liều lượng độc như thế nào thì sẽ gây ra tai hại tương ứng. Song từ nhiều điều tra và nghiên cứu lúc bấy giờ cho tất cả chúng ta thấy rằng chỉ cần nhiễm ở mức độ thấp cũng xảy ra những hiệu ứng tác hại mạnh, do đó, không có mức độ phơi nhiễm nhỏ nào là bảo đảm an toàn cả, ” Trandande nói .Điều quan trọng cần nhớ là, khi đung nóng thức ăn trong hộp nhựa, việc nhiễm độc cũng hoàn toàn có thể xảy ra với phần nhựa không chạm vào thực phẩm, ví dụ điển hình như nắp hộp .” Nước sôi trào lên khi bốc hơi thức ăn, sau đó ngưng tụ ở mặt dưới của nắp, và những hóa chất từ nắp hộp ngấm vào những giọt ngưng tụ để rồi rơi xuống thức ăn của bạn, ” Mitch Halden nói .Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,Để giảm thiểu rủi ro đáng tiếc, trong lò vi sóng tất cả chúng ta không nên dùng hộp đựng thực phẩm bằng nhựa, mà dùng loại khác như gốm sứ ví dụ điển hìnhCách tốt nhất để giảm thiểu rủi ro đáng tiếc là sử dụng những vật tư bảo đảm an toàn cho lò vi sóng khác ngoài nhựa, ví dụ điển hình như gốm sứ .Nếu bạn sử dụng hộp nhựa, tránh bất kể những cái đã bị biến dạng, vì hộp đựng cũ và hư hỏng có nhiều năng lực bị rò rỉ hóa chất hơn .

Bạn cũng có thể kiểm tra biểu tượng tái chế, thường nằm dưới đáy của sản phẩm nhựa – nếu có số 3 và các chữ cái “V” hoặc “PVC” là có chứa phthalates.

Rủi ro khi dùng lò vi sóng ở nhiệt độ cao

Ngay cả khi bạn không dùng đồ đựng bằng nhựa thì vẫn có những rủi ro đáng tiếc tiềm ẩn khác khi hâm sôi thức ăn trong lò vi sóng – gồm có cả việc làm nóng không đều và dùng nhiệt độ cao .Đầu tiên, hãy xem xét chỉ sử dụng lò vi sóng để hâm sôi, chứ không nấu thức ăn, vì lò làm nóng không đều .” Tuỳ thuộc vào khối lượng thức ăn được làm nóng to nhỏ thế nào, nhưng sẽ có một số ít chỗ nóng hơn chỗ khác, ” Franciso Diez-Gonzalez, giáo sư về bảo đảm an toàn thực phẩm tại Đại học Georgia, nói .” Nhiệt độ sẽ khác nhau tại những điểm khác nhau của khối thực phẩm được quay trong lò vi sóng. Rất khó để đạt được mức nhiệt đồng đều cho cả khối thức ăn, nhất là khi đó là nguyên vật liệu còn tươi sống. “Nhưng điều quan trọng cần quan tâm là hâm sôi thức ăn thôi cũng có rủi ro đáng tiếc. Thực phẩm phải được làm nóng cho đến nhiệt độ khoảng chừng 82C ( 176F ) thì mới đủ để tàn phá bất kể vi trùng có hại nào – và vì vi trùng vẫn hoàn toàn có thể tăng trưởng mỗi khi thức ăn nguội đi, bạn không nên đung nóng bữa ăn nhiều lần .Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,Chỉ nên sử dụng lò vi sóng để hâm sôi thức ăn, không dùng để nấu chín, tốt hơn hết là không nên đung nóng nhiều lần cho một bữa ăn – đặc biệt quan trọng là cơmNhiệt độ cao của lò vi sóng cũng hoàn toàn có thể gây ra 1 số ít rủi ro đáng tiếc khác nữa. Nói chung, nhiệt độ cao không phải là yếu tố, tuy nhiên có 1 số ít nghiên cứu và điều tra cho thấy có rủi ro đáng tiếc tương quan đến việc nấu một số ít thực phẩm giàu tinh bột trong lò vi sóng, gồm có ngũ cốc và rau củ .Khi Betty Schwartz, giáo sư khoa học dinh dưỡng tại Đại học Jerusalem, thấy những sinh viên của mình làm nóng khoai tây trong lò vi sóng vào giờ nghỉ trưa, bà nhận ra có những tinh thể nhỏ bên trong khoai tây của họ .

Khi bà phân tích những tinh thể này, bà thấy chúng có hàm lượng acrylamide hóa học cao, mà có thể là sản phẩm phụ tự nhiên phát sinh trong quá trình nấu ăn.

Schwartz yêu cầu các sinh viên của mình luộc khoai tây thay vì cho vào lò vi sóng, và thấy việc này không tạo ra acrylamide, mà bà cho rằng lý do là nhiệt độ lò vi sóng cao hơn.

Đây là một điều gây quan ngại, bởi vì các nghiên cứu trên động vật đã chỉ ra rằng acrylamide hoạt động như một chất gây ung thư vì nó can thiệp vào DNA của tế bào, nhưng bằng chứng ở người còn hạn chế.

Có một số nghiên cứu cho thấy rằng môi trường nhiệt độ cao của lò vi sóng có lợi cho sự phát triển của acrylamide hơn các cách thức nấu ăn khác.

” Ở nhiệt độ 100C ( 212F ) là có đủ nguồn năng lượng đổi khác những link tự động hóa giữa những phân tử để tạo ra một phân tử có nguồn năng lượng cao hơn nhiều, hoàn toàn có thể tương tác với DNA và gây ra đột biến, ” Schwartz nói. ” Càng nhiều đột biến thì năng lực gây ung thư càng cao. “

Các nghiên cứu trên động vật đã chỉ ra rằng đây chính là trường hợp xảy ra với acrylamide.

Một cách khác bảo đảm an toàn là vẩy nước làm ướt khoai tây trước khi cho vào lò vi sóng .

An toàn bức xạ

Về yếu tố bức xạ trong lò vi sóng, thì đây là thứ trọn vẹn vô hại .Vi sóng sử dụng bức xạ điện từ tần số thấp – cùng loại được sử dụng trong bóng đèn và radio .Khi ta đặt thức ăn vào lò vi sóng, thức ăn sẽ hấp thụ những sóng bức xạ này, khiến những phân tử nước trong thực phẩm  xung động, gây ra ma sát làm nóng thức ăn .Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,Bức xạ trong lò vi sóng trọn vẹn vô hạiCon người cũng hấp thụ sóng điện từ. Nhưng lò vi sóng tạo ra sóng tần số tương đối thấp và chúng chỉ ở bên trong lò mà thôi. Ngay cả khi đó là trường hợp bị rò rỉ ra ngoài, vi sóng vẫn vô hại, Tang nói. ( Tất nhiên, nhiệt độ trong lò vi sóng thì lại không vô hại – vì thế bạn đừng khi nào đặt một sinh vật sống vào bên trong lò ) .” Sóng vi sóng là một phần của sóng điện từ mà tất cả chúng ta tiếp xúc hàng ngày. Khi bạn nướng bánh mì, bạn đã tiếp xúc với sóng điện từ và nguồn năng lượng hồng ngoại từ những bộ phận làm nóng của lò. Ngay cả con người cũng trao đổi sóng phóng xạ với nhau, ” Tang nói .” Nếu bạn ăn được những loại cây cối quang hợp ánh sáng mặt trời, hà cớ gì bạn lại lo ngại về thức ăn nấu trong lò vi sóng. “

Không giống như tia X-quang, sóng vi sóng không sử dụng bức xạ ion hóa, có nghĩa là chúng không đủ năng lượng để tách các electron khỏi nguyên tử.

Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,Sóng vi sóng không sử dụng bức xạ ion hóa, nên trọn vẹn không ô nhiễm khi làm nóng thức ăn trong lò vi sóng” Các link hóa học khi bị phá vỡ thì mới gây tổn hại đến DNA. Đây mới chính là cách mà bức xạ trở thành trinh sát – nó làm biến hóa tế bào và gây ung thư, ” Timothy Jorgensen, phó giáo sư về phóng xạ tế tại TT y khoa thuộc Đại học Georgetown, nói .Những quan ngại về bức xạ vi sóng phần đông đã được xử lý trong những năm ngay sau khi lò vi sóng được ý tưởng lần tiên phong, Jorgenson nói .

Đặc biệt, rất nhiều nghiên cứu đã được thực hiện bởi các nhà khoa học tại Phòng Thí nghiệm Nghiên cứu và Phát triển Army Natick ở Massachusetts, Hoa Kỳ, xung quanh sự an toàn của lò vi sóng, đã đạt một chặng dài để làm giảm bớt những lo ngại này.

Khi nói đến việc nấu thức ăn trong lò vi sóng, vẫn còn có rất nhiều điều cần thận trọng .Theo điều tra và nghiên cứu, lò vi sóng từ lâu đã được coi là một thiết bị căn phòng nhà bếp bảo đảm an toàn – nhưng đi kèm theo đó là những hướng dẫn, cảnh báo nhắc nhở về cách sử dụng .Và đặc biệt quan trọng là những chuyên viên vẫn nêu quan ngại về việc sử dụng những hộp nhựa để hâm sôi thức ăn trong lò vi sóng liệu sẽ làm rối loạn hormone, và do đó, tác động ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất của con người, như thế nào .

Source: https://baoduongdieuhoa24h.com
Category: Gia Dụng