Bài 8: Sự phụ thuộc của điện trở vào tiết diện dây dẫn

Xem toàn bộ tài liệu Lớp 9: tại đây

Giải Sách Bài Tập Vật Lí 9 – Bài 8 : Sự nhờ vào của điện trở vào tiết diện dây dẫn giúp HS giải bài tập, nâng cao năng lực tư duy trừu tượng, khái quát, cũng như định lượng trong việc hình thành những khái niệm và định luật vật lí :

Bài 1 trang 21 sách bài tập Vật Lí 9: Hai đoạn dây bằng đồng, cùng chiều dài, có tiết diện và điện trở tương ứng là S1, R1 và S2, R2. Hệ thức nào dưới đây là đúng?

A. S1R1 = S2R2

B. S1 / R1 = S2 / R2
C. R1R2 = S1S2
D. Cả ba hệ thức trên đều sai

Lời giải:

Chọn A
Vì điện trở của những dây dẫn có cùng chiều dài và được làm từ cùng một loại vật tư thì tỉ lệ nghịch với tiết diện của dây. Ta có : S1 / S2 = R2 / R1 ↔ S1R1 = S2R2

Bài 2 trang 21 sách bài tập Vật Lí 9: Hai dây dẫn bằng nhôm có chiều dài, tiết diện và điện trở tương ứng là l1, S1, R1 và l2, S2, R2. Biết l1 = 4l2 và S1 = 2S2. Lập luận nào sau đây về mối quan hệ giữa các điện trở R1 và R2 của hai dây dẫn này là đúng?

A. Chiều dài lớn gấp 4, tiết diện lớn gấp 2 thì điện trở lớn gấp 4.2 = 8 lần, vậy R1 = 8R2
B. Chiều dài lớn gấp 4 thì tiết diện nhỏ hơn 4 lần, tiết diện lớn gấp 2 lần thì điện trở lớn gấp 2 lần, vậy R1 = R2 / 2
C. Chiều dài lớn gấp 4 thì tiết diện lớn gấp 4 lần, tiết diện lớn gấp 2 lần thì điện trở nhỏ hơn 2 lần, vậy R1 = 2R2
D. Chiều dài lớn gấp 4, tiết diện lớn gấp 2 thì điện trở nhỏ hơn 4.2 = 8 lần, vậy R1 = R2 / 8

Lời giải:

Chọn C. Chiều dài lớn gấp 4 thì điện trở lớn gấp 4 lần, tiết diện lớn gấp 2 thì điện trở nhỏ hơn 2 lần, Vậy R1 = 2R2 .

Bài 3 trang 21 sách bài tập Vật Lí 9: Hai dây dẫn bằng đồng có cùng chiều dài. Dây thứ nhất có tiết diện S1 = 5mm2 và điện trở R1 = 8,5Ω. Dây thứ hai có tiết diện S2 = 0,5mm2. Tính điện trở R2.

Lời giải:

Ta có : S1 = 5 mm2, S2 = 0,5 mm2, suy ra S2 = S1 / 10
Vì hai dây dẫn bằng đồng có cùng chiều dài nên ta có :

Giải bài tập Vật lý lớp 9 Bai 3 Trang 21 Sach Bai Tap Vat Li 9

→ R2 = 10R1 = 85 Ω

Bài 4 trang 21 sách bài tập Vật Lí 9: Một dây dẫn bằng đồng có điện trở 6,8Ω với lõi gồm 20 sợi dây đồng mảnh. Tính điện trở của một sợ dây mảnh này, cho rằng chúng có tiết diện như nhau.

Lời giải:

Dây dẫn này hoàn toàn có thể coi như gồm 20 dây dẫn mảnh giống nhau có cùng chiều dài, có tiết diện bằng 1/20 tiết diện của dây dẫn đầu và được mắc song song với nhau .
Do đó điện trở của mỗi dây dẫn mảnh này đều bằng nhau và bằng :
Rdây mãnh = 20. R = 20.6,8 = 136 Ω
( do điện trở của dây dẫn đồng loại, cùng chiều dài sẽ tỷ suất nghịch với tiết diện )

Bài 5 trang 22 sách bài tập Vật Lí 9: Một dây nhôm dài l1 = 200m, tiết diện S1 = 1 mm2 thì có điện trở R1 = 5,6Ω. Hỏi một dây nhôm khác tiết diện S2 = 2 mm2 và điện trở R2 = 16,8Ω thì có chiều dài l2 là bao nhiêu?

Lời giải:

Dây thứ nhất có : l1 = 200 m, S1 = 1 mm2, R1 = 5,6 Ω
Dây thứ hai có : l2 = ? m, S2 = 2 mm2, R2 = 16,8 Ω
Ta chọn thêm dây thứ 3 cùng vật tư với 2 dây trên sao cho có :
l3 = l1 = 200 m nhưng lại có tiết diện S3 = S2 = 2 mm2 .
Như vậy dây 1 và dây 3 có cùng vật tư và chiều dài, khác tiết diện

Giải bài tập Vật lý lớp 9 Bai 5 Trang 22 Sach Bai Tap Vat Li 9

→ R3 = R1 / 2 = 2,8 Ω
Lại có dây 2 và dây 3 có cùng vật tư, cùng tiết diện, khác chiều dài

Giải bài tập Vật lý lớp 9 Bai 5 Trang 22 Sach Bai Tap Vat Li 9 1

→ l2 = 6 l3 = 6.200 = 1200 m

Bài 6 trang 22 sách bài tập Vật Lí 9: Để tìm hiểu sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào tiết diện dây dẫn, cần phải xác định và so sánh điện trở của các dây dẫn có những đặc điểm nào?

A. Các dây dẫn phải có cùng chiều dài, được làm từ cùng nột vật tư, nhưng có chiều dài khác nhau .
B. Các dây dẫn này phải có cùng chiều dài, được làm từ cùng một vật tư, nhưng có tiết diện khác nhau
C. Các dây dẫn này phải có cùng chiều dài, cùng tiết diện, nhưng được làm bằng những vật tư khác nhau
D. Các dây dẫn này phải được làm cùng một vật tư, nhưng có chiều dài và tiết diện khác nhau

Lời giải:

Chọn B. Các dây dẫn này phải có cùng chiều dài, được làm từ cùng một vật tư, nhưng có tiết diện khác nhau .

Bài 7 trang 22 sách bài tập Vật Lí 9: Một dây dẫn đồng chất có chiều dài l, tiết diện đều S có điện trở là 8Ω được gập đôi thành một dây dẫn mới có chiều dài l/2. Điện trở của dây dẫn mới này là bao nhiêu.

A. 4 Ω
B. 6 Ω
C. 8 Ω
D. 2 Ω

Lời giải:

Chọn D
Khi gập đôi sợi dây thì dây mới có chiều dài giảm đi 2 lần và tiết diện tăng gấp 2 lần. Chiều dài giảm 2 lần nên điện trở giảm hai lần, tiết diện tăng 2 lần nên điện trở giảm thêm 2 lần nữa hiệu quả là giảm 4 lần. Vì vậy điện trở dây dẫn mới là 8 : 4 = 2 Ω .

Bài 8 trang 22 sách bài tập Vật Lí 9: Hai dây dẫn được làm từ cùng một vật liệu, dây thứ nhất dài hơn dây thứ hai 8 lần và có tiết diện lớn gấp 2 lần so với dây thứ hai. Hỏi dây thứ nhất có điện trở lớn gấp mấy lần dây thứ 2.

A. 8 lần
B. 10 lần
C. 4 lần
D. 16 lần

Lời giải:

Chọn C. 4 lần
Do dây thứ nhất dài hơn dây thứ hai 8 lần và có tiết diện lớn gấp 2 lần so với dây thứ hai. Chiều dài lớn hơn 8 lần nên điện trở lớn hơn 8 lần, tiết diện lớn gấp 2 lần nên điện trở giảm đi 2 lần. Vì vậy dây thứ nhất có điện trở lớn gấp 4 lần dây thứ hai .

Bài 9 trang 22 sách bài tập Vật Lí 9: Một dây đồng dài 100m, có tiết diện 1 mm2 thì có điện trở là 1,7Ω. Một dây đồng khác có chiều dài 200m, có điện trở 17Ω thì có tiết diện là bao nhiêu?

A. 5 mm2
B. 0,2 mm2
C. 0,05 mm2
D. 20 mm2

Lời giải:

Chọn B.
Dây thứ nhất có : l1 = 100 m, S1 = 1 mm2, R1 = 1,7 Ω
Dây thứ hai có : l2 = 200 m, S2 = ?, R2 = 17 Ω
Ta chọn thêm dây thứ 3 cùng vật tư với 2 dây trên sao cho có :
l3 = l2 = 200 m nhưng lại có tiết diện S3 = S1 = 1 mm2 .
Như vậy dây 1 và dây 3 có cùng vật tư và tiết diện nhưng khác chiều dài .

Giải bài tập Vật lý lớp 9 Bai 9 Trang 22 Sach Bai Tap Vat Li 9
→ R3 = 2. R1 = 3,4 Ω
Lại có dây 2 và dây 3 có cùng vật tư, cùng chiều dài, khác tiết diện .

Giải bài tập Vật lý lớp 9 Bai 9 Trang 22 Sach Bai Tap Vat Li 9 1

→ S2 = S3 / 5 = 1/5 = 0,2 mm2 .

Bài 10 trang 23 sách bài tập Vật Lí 9: Hai dây dẫn được làm từ cùng một loại vật liệu, có điện trở, chiều dài và tiết diện tương ứng là R1, l1, S1 và R2, l2, S2. Hệ thức nào dưới đây là đúng?

A. R1. l1. S1 = R2. l2. S2

Giải SBT Vật Lí 9 | Giải bài tập Sách bài tập Vật Lí 9 Bai 10 Trang 23 Sach Bai Tap Vat Li 9

Lời giải:

Dây thứ nhất có : l1, S1, R1
Dây thứ hai có : l2, S2, R2
Ta chọn thêm dây thứ 3 cùng vật tư với 2 dây trên sao cho có :
l3 = l2 nhưng lại có tiết diện S3 = S1
Như vậy dây 1 và dây 3 có cùng vật tư và tiết diện nhưng khác chiều dài .

Giải SBT Vật Lí 9 | Giải bài tập Sách bài tập Vật Lí 9 Bai 10 Trang 23 Sach Bai Tap Vat Li 9 1
Lại có dây 2 và dây 3 có cùng vật tư, cùng chiều dài, khác tiết diện .

Giải SBT Vật Lí 9 | Giải bài tập Sách bài tập Vật Lí 9 Bai 10 Trang 23 Sach Bai Tap Vat Li 9 2

Thay S3 = S1, l3 = l2 → Giải SBT Vật Lí 9 | Giải bài tập Sách bài tập Vật Lí 9 Bai 10 Trang 23 Sach Bai Tap Vat Li 9 3 → Chọn D

Bài 11 trang 23 sách bài tập Vật Lí 9: Một dây cáp điện bằng đồng có lõi là 15 sợ dây đồng nhỏ xoắn lại với nhau. Điện trở của mỗi sợ dây đồng nhỏ này là 0,9Ω. Tính điện trở của dây cáp điện này

Lời giải:

Do tiết diện dây tăng lên 15 lần nên điện trở giảm 15 lần nghĩa là điện trở của dây cáp điện là : R = 0,9 / 15 = 0,06 Ω .

Bài 12 trang 23 sách bài tập Vật Lí 9: Người ta dùng dây Nikêlin (một loại hợp kim) làm dây nung cho một bếp điện. Nếu dùng loại dây này với đường kính tiết diện là 0,6mm thì cần dây có chiều dài là 2,88m. Hỏi nếu không thay đổi điện trở của dây nung, nhưng dùng dây loại này với đường kính tiết diện là 0,4mm thì dây phải có chiều dài là bao nhiêu?

Tóm tắt:

l1 = 2,88m; d1 = 0,6 mm; R1 = R2

d2 = 0,4mm; l2 = ?

Lời giải:

+ ) Đường kính của dây là d1 = 0,6 mm, suy ra tiết diện dây là :
Giải SBT Vật Lí 9 | Giải bài tập Sách bài tập Vật Lí 9 Bai 12 Trang 23 Sach Bai Tap Vat Li 9 1

+)Đường kính dây giảm xuống còn d2 = 0,4mm, suy ra tiết diện dây là: Giải SBT Vật Lí 9 | Giải bài tập Sách bài tập Vật Lí 9 Bai 12 Trang 23 Sach Bai Tap Vat Li 9 2

Áp dụng kết quả thu được từ bài 8.11 ta có: Giải SBT Vật Lí 9 | Giải bài tập Sách bài tập Vật Lí 9 Bai 12 Trang 23 Sach Bai Tap Vat Li 9 3

Thay R1 = R2 ( vì không đổi khác điện trở của dây nung ) ta được :

Giải SBT Vật Lí 9 | Giải bài tập Sách bài tập Vật Lí 9 Bai 12 Trang 23 Sach Bai Tap Vat Li 9 4

Bài 13 trang 23 sách bài tập Vật Lí 9: Cuộn dây thứ nhất có điện trở là R1 = 20Ω, được quấn bằng dây dẫn có chiều dài tổng cộng là l1 = 40m và có đường kính tiết diện là d1 = 0,5mm. Dùng dây dẫn được làm từ cùng vật liệu như cuộn dây thứ nhất, nhưng có đường kính tiết diện của dây là d2 = 0,3mm để cuốn một cuộn dây thứ hai, có điện trở là R2 = 30Ω. Tính chiều dài tổng cộng của dây dẫn dùng để cuốn dây thứ hai này.

Lời giải:

+) Dây thứ nhất có đường kính tiết diện d1 = 0,5mm, suy ra tiết diện là: Giải SBT Vật Lí 9 | Giải bài tập Sách bài tập Vật Lí 9 Bai 13 Trang 23 Sach Bai Tap Vat Li 9 1 = 0,19625mm2.

= 0,19625. 10-6 mét vuông .

+) Dây thứ hai có đường kính tiết diện d2 = 0,3mm, suy ra tiết diện là: Giải SBT Vật Lí 9 | Giải bài tập Sách bài tập Vật Lí 9 Bai 13 Trang 23 Sach Bai Tap Vat Li 9 2 = 0,19625mm2.

= 0,07065. 10-6 mét vuông .

Lập tỉ lệ:

Giải SBT Vật Lí 9 | Giải bài tập Sách bài tập Vật Lí 9 Bai 13 Trang 23 Sach Bai Tap Vat Li 9 3 l2 = 21,6m.

= 21,6 m .

Alternate Text Gọi ngay