Vài nét tóm tắt về Điều khiển học :: Suy ngẫm & Tự vấn :: https://dienlanhhongphuc.vn

Khái niệm Điều khiển học

Điều khiển học là ngành khoa học của thời đại mới, nghiên cứu và điều tra truyền thông online và điều khiển, tiêu biểu vượt trội là Cơ chế kiểm soát và điều chỉnh phản hồi, trong khung hình sống, máy móc và sự tích hợp của cả máy móc lẫn sinh học, ví dụ như trường hợp mạng lưới hệ thống kinh tế tài chính – xã hội. Thuật ngữ “ Điều khiển học ” được Norbert Wiener sử dụng lần đầu năm 1948, bắt nguồn từ tiếng Hy-Lạp “ Kybernetes “, hay “ steerman ” ( người thuyền trưởng ). Plato là người tiên phong của quả đât sử dụng từ vựng tiếng Hy Lạp “ Kybernetes ” trong tác phẩm ” Alcibiades, 135 A ” trong câu ” Trên một con tàu, phải chăng một vị thuyền trưởng tự do làm điều anh ta chọn, với trí tuệ sáng suốt, hướng dẫn hành trình dài tuyệt vời, nắm chắc mọi điều sẽ xảy ra với con tàu và những thủy thủ của mình ? “Từ vựng này dùng với nghĩa khởi đầu là Người lái tàu, tay lái, thuyền trưởng, phi công, thống đốc hay cơ quan chính phủ. Nó được sử dụng cho nhiều chủ đề quan trọng và ngày một chuyên biệt hóa dưới những khái niệm mới như hệ thích nghi, hệ phức tạp, triết lý hệ phức tạp, hệ tương hỗ ra quyết định hành động, hệ năng động, triết lý thông tin, tổ chức triển khai học, kim chỉ nan mạng lưới hệ thống toán học, vận trù học, mô phỏng, kỹ nghệ mạng lưới hệ thống …

Một định nghĩa mang tính triết học hơn được Louis Couffignal gợi ý năm 1956 (cũng là một nhà tiên phong của điều khiển học) gọi điều khiển học là “Nghệ thuật đảm bảo cho hoạt động hiệu quả”. Cùng với thời gian, điều khiển học dần dần được hiểu là nghiên cứu và đưa ra những nguyên lý trừu tượng của việc tổ chức những hệ thống từ đơn giản tới phức tạp.

Như vậy, Điều khiển học trở thành một thành phần cơ bản của khoa học về những mạng lưới hệ thống ( Systems Sciences ), là tập hợp nhiều nghành nghiên cứu và điều tra nhằm mục đích khảo sát những thuộc tính chung của sự phức tạp, sự tăng trưởng của những mạng lưới hệ thống. Những thuộc tính ấy biểu lộ trong những hệ tiến hóa, hệ thích nghi phức tạp và sự sống tự tạo .

Lịch sử của Điều khiển học

Điều khiển học khởi đầu như một ngành điều tra và nghiên cứu đa nghành nghề dịch vụ : điều khiển mạng lưới hệ thống cơ khí, kim chỉ nan mạng điện, quy mô lôgic và thần kinh học vào những năm 1940. Tên gọi Điều khiển học do Norbert Wiener đề xuất kiến nghị để đặt cho những điều tra và nghiên cứu ” chính sách hoạt động giải trí có mục tiêu ” và nêu ra trong cuốn sách ” Điều khiển học : Điều khiển và Truyền thông trong Sinh vật và Máy móc ” ( 1948 ) .Từ ” Cybernétique ” đã được biết đến và dùng trước đó, năm 1834 bởi nhà vật lý André – Marie Ampère ( 1775 – 1836 ) để chỉ khoa học về nhà nước trong mạng lưới hệ thống phân loại của ông về kỹ năng và kiến thức của con người. Còn khởi đầu nó cũng được nhà triết học Hy Lạp Platon sử dụng để nói về Quy luật quản lý, chỉ huy con người. Từ cầm quyền ( govern ) và thống đốc ( governor ) cũng được dẫn ra từ cùng gốc từ Hy-Lạp đó .

Điều khiển học hoàn toàn có thể nhìn xuyên suốt cho quy trình điều tra và nghiên cứu hoạt động giải trí, chính sách có mục tiêu ( tiếng Hy Lạp là ” Teleos ” với nghĩa ” Đích cuối ” ). Quay về thời kỳ 1700, nhà ý tưởng máy hơi nước James Wat gọi tên ‘ governor ‘ cho thiết bị kiểm soát và điều chỉnh trong động cơ hơi nước có sử dụng phản hồi âm để chỉnh vận tốc – đó là một chiếc van ly tâm. Tới năm 1868, Maxwell James xuất bản một bài báo về triết lý kiểm soát và điều chỉnh governor. Năm 1935, nhà sinh học Nga P. K. Anokhin đã viết trong một cuốn sách về khái niệm sự phản hồi ( ” feedback afferentation ” ). Nhà khoa học Rumani Stefan Odobleja xuất bản Psychologie consonantiste ( Paris, 1938 ) cũng diễn đạt nhiều nguyên tắc của ngành điều khiển học. Vào những năm 1940 sự nghiên cứu và điều tra những quy trình điều khiển / kiểm soát và điều chỉnh và miêu tả bằng quy mô toán học được liên tục điều tra và nghiên cứu liên tục và năm 1034 có hai bài báo quan trọng đã được xuất bản. Đó là bài ” Hành vi, Mục đích và Mục đích luận ” của Arturo Rosenblueth, Norbert Wiener, và Julian Bigelow ; và bài ” Về giám sát logic những sáng tạo độc đáo trong mạng thần kinh ” của McCulloch và Walter Pitts Warren .

Trong quốc tế thứ 2, với nhu yếu điều khiển những khẩu pháp của pháo binh và tên lửa phòng không, Wiener tăng trưởng một kim chỉ nan chung tổ chức triển khai và quan hệ trong mạng lưới hệ thống điều khiển. Và đó là điều kiện kèm theo tăng trưởng kỹ thuật và triết lý điều khiển để rồi từ từ trở thành môn khoa học hoàn hảo. Điều khiển học chính thức trở thành một khoa học sau một cuộc gặp gỡ của những tri thức sau thế chiến 2, gồm có Norbert Wiener, John von Neumann, Warren McCulloch, Claude Shannon, Heinz von Forster, Gregory Bateson, F.S.C. Northrop, Conrad Lorenz, W. Grey Walter và Mead Margaret từ năm 1946 đến 1953 .Các buổi gặp mặt do Quỹ Josiah Macy Jr. nên còn được gọi là Hội thảo về Điều khiển học Macy. Ngành Điều khiển học thì lấy mốc năm 1948 làm năm sinh ra ngành chính bới vào năm cuốn sách ” Điều khiển học : Điều khiển và Truyền thông trong Sinh vật và Máy móc ” về Các vòng nhân quả và Cơ chế phản hồi của Wiener được xuất bản lần tiên phong cùng lúc tại Mỹ, Anh, Pháp … Trong cuốn sách, điều khiển học được nhấn mạnh vấn đề là không chỉ điều khiển và tiếp thị quảng cáo bên trong những hệ tự tạo được phong cách thiết kế mới mà cả trong sự tăng trưởng của những mạng lưới hệ thống của tự nhiên, như sinh vật, xã hội. Như vậy, điều khiển học ngay từ đầu đã làm việc làm nghiên cứu và điều tra liên ngành, tìm cách phát hiện những đặc thù chung của nhiều loại mạng lưới hệ thống khác nhau. Ngay sau đó, trải qua cuốn sách thứ hai “ The human use of human : cybernetics and society ” xuất bản năm 1950, Wiener đã đại chúng hóa những mối tương quan điều khiển học với xã hội, chỉ ra tính tương tự như giữa những hệ điều khiển tự động hóa như máy hơi nước với sinh vật và những tổ chức triển khai con người .Cho tới năm 1950, những nhà điều khiển học đã đi đến hợp nhất với hoạt động giải trí nghiên cứu và điều tra về Lý thuyết chung về những mạng lưới hệ thống ( GST ), lập ra cùng thời bởi nhà sinh học Ludwig von Bertalanffy, như một nỗ lực thiết kế xây dựng khoa học hợp nhất những nguyên tắc chung tăng trưởng của những mạng lưới hệ thống mở. GST nghiên cứu và điều tra mạng lưới hệ thống ở mức tổng quát, trong khi Điều khiển học chăm sóc riêng về giải quyết và xử lý điều khiển trong mạng lưới hệ thống. Chúng ta hoàn toàn có thể nhìn đó là 2 bộ phận của ngành khoa học phổ quát mang tên ” Khoa học về mạng lưới hệ thống ” .Càng về sau, từ điều khiển học sản sinh ra những ngành khoa học văn minh như : khoa học máy tính, đặc biệt quan trọng là Lý thuyết tin tức, Lý thuyết automata ( Automata theory ), Trí tuệ Nhân tạo và Mạng thần kinh tự tạo, Mô hình hóa và mô phỏng bằng máy tính, Những mạng lưới hệ thống động ( Dynamical Systems ), kỹ thuật rôbôt, và sự sống Nhân tạo. Rất nhiều khái niệm cơ bản của những nghành nghề dịch vụ này, như Sự phức tạp ( complexity ), Tự tổ chức triển khai, Tự sản sinh, Chọn lọc ( selection ), Tự trị ( autonomy ), Kết nối ( connection ), và Sự thích nghi, được đề xướng và phát hiện ra bởi những điều khiển gia. Trong quãng thời hạn 1940 – 1950, có Kiến trúc máy tính của Von Neumann, triết lý game show, và cellular automata, và McCulloch trình làng Mô hình thần kinh tự tạo, Mạng nơron, perceptrons và classiffers .

Phạm vi nghiên cứu của Điều khiển học

Trong số lượng giới hạn kim chỉ nan, điều khiển học nghiên cứu và điều tra những mạng lưới hệ thống và chính sách điều khiển của nhiều loại mạng lưới hệ thống khác nhau, không số lượng giới hạn chỉ một loại hiện tượng kỳ lạ đơn cử. Điều khiển gia nhhấn mạnh khám phá những quan hệ công dụng giữa những bộ phận của cùng một mạng lưới hệ thống, hơn là tìm hiểu và khám phá những thành phần khác nhau. Quan hệ tính năng ấy gồm có sự trao đổi thông tin và vòng quan hệ phản hồi ( feedback ) mà tác dụng rõ nét của nó là hiện tượng Tự tổ chức triển khai ( Humberto Maturana, Varela và Ricardo Uribe phát hiện ), Tự sản sinh – autopoiesis ( Francisco phát hiện ). Ý tưởng cốt lõi của điều khiển học là hình thành nghành nghề dịch vụ tập trung chuyên sâu về tính mục tiêu : sự khuynh hướng mục tiêu là do những vòng phản hồi âm giảm bớt sự chênh lệch giữa mục tiêu – thực trạng mong ước với trạng thái đã đạt được. Tương tác xã hội cũng là khoanh vùng phạm vi điều tra và nghiên cứu của điều khiển học bởi trong hiện tượng kỳ lạ xã hội con người đề xuất kiến nghị nhu yếu về mục tiêu, thỏa thuận hợp tác, hợp tác và giám sát những phản hồi để đạt được những mục tiêu .Nhiều người cũng hay nhầm lẫn điều khiển học với những ngành tương quan đến máy tính hay kỹ thuật robot do những khái niệm : ‘ computer ‘, ‘ robot ‘, ‘ cyberspace ‘, ‘ cybercrime ’, ‘ cyborg ’ … do đã được đại chúng hóa từ năm 1960 trong đời sống cũng như trong văn học, điện ảnh …

Điều khiển học xây dựng các khái niệm và lý thuyết có quan hệ với Thông tin

Mối chăm sóc chính của Điều khiển học là tìm kiếm những thuộc tính giống nhau ở những kiểu mạng lưới hệ thống khác nhau, ví dụ như : Liệu có sự giống nhau giữa hai mạng lưới hệ thống rất độc lạ về vật lý như một chiếc máy tính và bộ não người ? Để diễn đạt sự tựa như về mặt tổ chức triển khai ( cấu trúc ) của 2 mạng lưới hệ thống, điều khiển học đã kiến thiết xây dựng ra ngôn từ hình thức với những khái niệm như tổ chức triển khai, cấu trúc, trật tự, sự phong phú, sự ràng buộc, ngẫu nhiên, tự do, sự phức tạp … Và khi mạng lưới hệ thống quản lý và vận hành, biến hóa thì điều khiển học dùng những khái niệm của mình là sự tăng trưởng, tự tổ chức triển khai, sự tăng trưởng, Open mới ( emergence ), sự học tập, sự thích nghi và tiến hóa …. Chúng ta gọi những khái niệm như vậy mang tính quan hệ, chính bới chúng chỉ rõ những quan hệ giữa những thành phần hoặc trạng thái của mạng lưới hệ thống, hơn là chỉ rõ tính vật chất đơn cử của nó .Sử dụng những khái niệm đó, những nhà khoa học hoàn toàn có thể toán học hóa tổ chức triển khai của những mạng lưới hệ thống cũng như sự biến hóa của mạng lưới hệ thống theo thời hạn. Cơ sở của việc này có tương quan tới kim chỉ nan toán học về quy trình tiếp thị quảng cáo của Shannon. Trong triết lý của mình, năm 1948 ông đưa ra khái niệm entropi như sự đo đạc độ bất định như là Phần Trăm về những năng lực xảy ra sự kiện, và bit là đơn vị chức năng đo Tỷ Lệ ấy. Dù cho Shannon khước từ dùng từ ” thông tin ” miêu tả phép đo này, vì nó thuần túy mang tính hình thức, bỏ lỡ ý nghĩa của tín hiệu nhưng kim chỉ nan này đến nay vẫn được gọi là Lý thuyết tin tức. Nó có vai trò quan trọng trong triết lý mã hóa, mật mã và những mạng lưới hệ thống động. Entropi thống kê được đề xướng như cách đo cho một số ít khái niệm : tính tổ chức triển khai, sự phức tạp. Nó gần giống nhưng không giống hệt với khái niệm entropi nhiệt động của một hệ vật lý để đo khoảng cách tới trạng thái cân đối ( equilibrium )

Định luật 2 của nhiệt động học được Shanon phát biểu mở rộng thành định luật 10 của Shannon trong ngữ cảnh phi nhiệt động như sinh học, sinh thái học, kinh tế học, xã hội học và kinh tế học… – “Bất kỳ hệ vật chất nào nếu không tiếp nhận thêm năng lượng từ bên ngoài môi trường thì chiều biến đổi nó là tăng liên tục entropi (thông tin cấu trúc giảm dần) cho đến khi trình độ tổ chức suy giảm và tiến tới mất cấu trúc, thành một thứ đồng nhất rất ít biến đổi và vận động.” Như vậy, trong sự tiến hóa về cơ bản có sự bất đối xứng: phương hướng thay đổi từ không ổn định đến ổn định có xác suất lớn hơn là theo hướng ngược lại.

Một quy luật khác quan trọng là định luật về sự phong phú thiết yếu của Ashby phát biểu năm 1958 như sau : ” Để duy trì được không thay đổi thì sự phong phú trong một mạng lưới hệ thống phải lớn hơn hoặc bằng sự phong phú của những hỗn loạn bên ngoài “. Có nghĩa rằng sự hỗn loạn từ bên ngoài, truyền sự phong phú vào trong mạng lưới hệ thống, phải được kiểm soát và điều chỉnh cho tác động ảnh hưởng tối thiểu tới việc hệ đạt mục tiêu của mình, vậy trong hệ phải có sẵn sàng chuẩn bị những hoạt động giải trí cao hơn độ phong phú của bên ngoài .

Những phân biệt giữa Cơ học và Sinh học

Nhờ kỹ thuật tiên tiến và phát triển thời sau cuộc chiến tranh, những nhà điều khiển học sớm mong ước thăm dò những giống nhau giữa kỹ thuật học và mạng lưới hệ thống sinh vật, và số lượng giới hạn của một chính sách lý giải. Được trang bị bởi triết lý thông tin, mạch số, đại số logic Boole và triết lý cellular automata, nó không tránh được giả thiết rằng những mạng lưới hệ thống thông tin mô phỏng ” bộ não ” còn phần máy giống “ khung hình ” .Đóng góp cơ bản nhất của điều khiển học là lý giải tính mục tiêu hay hành vi hướng đích, một đặc trưng quan trọng của trí não và sự sống bằng những khái niệm quan hệ điều khiển. Minh họa đơn thuần nhất điều này là máy điều hòa, cho việc đạt và duy trì một nhiệt độ riêng hoàn toàn có thể xem như mục tiêu của nó. Những công dụng máy điều hòa chống lại bất kể sự chênh lệch nào so với nhiệt độ lý tưởng : nếu bên ngoài mát hơn nhiệt độ phòng, máy điều hòa cảm thấy sự lệch ( qua việc giải quyết và xử lý thông tin ), và chuyển sang đốt nóng ( hoạt động giải trí ) cho tới lúc nhiệt độ theo pháp luật ( đạt mục tiêu ). Chúng ta nói rằng máy điều hòa điều khiển nhiệt độ căn phòng bởi sự bù đắp bất kể hỗn loạn nào đẩy nó ra ngoài khoanh vùng phạm vi lý tưởng .

Những vòng điều khiển cơ bản như vậy giả thuyết là cơ sở sự tự trị diễn đạt đặc thù những thành viên, tổ chức triển khai : mà hành vi của nó, từ phát sinh ý muốn đến hành vi được xác lập từ thiên nhiên và môi trường bên ngoài. Đó là đặc thù của ” tác nhân độc lập “. Như vậy, điều khiển học thấy trước nhiều việc cho kỹ thuật rôbôt và những đại diện thay mặt tự trị ( cyborgs và autonomous agents ) .Vấn đề phân biệt cơ học và sinh học là liệu có giải pháp nào để phân biệt sự sống với không sống về nguyên tắc, hay hiểu là làm rõ được thực chất sự sống .

Quá trình vòng (cicular process) – là một ý tưởng có từ các nhà điều khiển học là những quá trình vòng tròn. Ở một vòng cơ sở, quá trình đánh giá tương lai nào đó phụ thuộc vào không chỉ những yếu tố bên ngoài mà còn cả những giá trị quá khứ. Quá trình như vậy mô tả như quan hệ phản hồi và có 2 dạng:

– Nếu sự tăng một số lượng giá trị để sản sinh kết quả dẫn tới tăng số lượng giá trị, thì quan hệ là một phản hồi dương. Nhiều các phản hồi Dương tính có thể sinh ra một tăng trưởng bùng nổ, ví dụ như trong những cuộc chạy đua vũ trang, sự độc quyền và sáng tạo đem lại trong kinh tế học, và những dây chuyền – phản ứng dẫn tới bùng nổ hạt nhân.

– Nếu sự tăng một số lượng giá trị sản sinh một giảm sút kết quả dẫn tới giảm số lượng giá trị, thì quan hệ là một phản hồi âm. Điều này sản sinh giá trị ổn định về số lượng, chống trả lại các hỗn loạn môi trường. Điều này là cơ chế bên dưới quan hệ điều khiển nhắm hướng mục đích giới thiệu ở trên.

Điều khiển phản hồi âm ( negative feedback ) là nền tảng TT của Điều khiển học. Nó ở khắp mọi nơi trong những mạng lưới hệ thống điều khiển cơ khí, hệ sinh thái, cân đối xã hội, không thay đổi thị trường, và cả những quy trình hóa sinh như quy trình Insulin. Nói chung, nó hình thành cơ sở năng lực trở lại tới không thay đổi sau khi bất kể hỗn loạn nào .Điều khiển gia sử dụng khái niệm điều khiển trong những quy mô mạng lưới hệ thống tâm ý và sinh vật, xã hội, kinh tế tài chính. Ta xem những mạng lưới hệ thống trong thực tiễn như được miêu tả đặc thù bởi nhiều lớp tương tác có thứ bậc ( cao thấp ) những phản hồi âm và dương. Phản hồi âm là điều kiện kèm theo quan trọng cho điều khiển và sự bền vững và kiên cố, còn phản hồi dương gắn với sự tăng trưởng, tự tổ chức triển khai, và sự khuếch đại tín hiệu yếu .Động học mạng lưới hệ thống ( System dynamics ) nghành nghề dịch vụ mạng lưới hệ thống toán học thử quy mô hóa những hệ phức tạp trong những vòng những phản hồi âm và dương. Nó đã được vận dụng thành công xuất sắc cho một xã hội, sinh thái xanh, và những mô hình sinh học phong phú. Ứng dụng nổi tiếng nhất có lẽ rằng là ở chương trình thông dụng Tăng trưởng số lượng giới hạn ( Limits of Growth ) của Câu lạc bộ Rome, đi tiên phong bởi mô phỏng máy tính của Jay Forrester. Động học Hệ thống đã được phổ cập đại trà phổ thông trong ứng dụng game show SimCity .Điều khiển gia trừu tượng hóa mức cao yếu tố lặp lại trong phản xạ. Những ví dụ hoàn toàn có thể được tìm thấy trong triết lý hàm đệ quy, nghịch lý lôgíc, và fractal. Những hệ sinh học chỉ được diễn đạt bởi những vòng điều khiển, nhưng cả bởi năng lực tái sản xuất bản thân. Von Neumann nghiên cứu và phân tích quy trình lặp tái sản xuất là sự tự kiến thiết xây dựng. Đóng góp cơ bản của ông cho kim chỉ nan sinh học là thấy trước về lập trình di truyền ( genetic code ). Những ví dụ khác về triết lý Điều khiển học gồm có thao tác trên sự tự tìm hiểu thêm ( self-reference ), như những người quan sát của Von Forster tự giải quyết và xử lý tư duy, và autopoiesis tự sản quy trình một mạng lưới hệ thống sống sản sinh trong một mạng tương tác với chính mình, như vậy tự định nghĩa như một thực thể tự trị .

Nhận thức luận (epistemology)

Điều khiển học nhìn những hệ sống phức tạp như hệ điều khiển kiểm soát và điều chỉnh hoạt động giải trí trong những quan hệ vòng với thiên nhiên và môi trường. Do điều khiển gia xem xét những yếu tố sâu như thực chất sự sống, trí tuệ và xã hội. Điều ấy thật tự nhiên đưa ta đến gần hơn việc xem xét triết học .Riêng câu hỏi về nhận thức luận ( nhánh triết học về kiến thức và kỹ năng ) Điều khiển học chỉ ra xu thế coi tri thức mang tính Kiến tạo luận ( Contructive ) tức là kỹ năng và kiến thức không là một dạng phản ánh bị động trong thực tiễn bên ngoài giống một bức tranh khách quan, mà là hiệu quả của một quy trình mạng lưới hệ thống tích cực thiết kế xây dựng hiểu biết .Trước hết, kiến thức và kỹ năng quốc tế của tất cả chúng ta được kiểm soát và điều chỉnh tất yếu bởi những quy trình cảm nhận của tất cả chúng ta, với nghĩa – cảm xúc về hỗn loạn. Kết quả là một quy mô chủ quan những góc nhìn của quốc tế tương thích với những mục tiêu mạng lưới hệ thống. Ít nhất là ta hoàn toàn có thể biết thu được những quy mô hiệu suất cao từ thiên nhiên và môi trường của mình .

Một giải thích thái quá cái nhìn này có thể dẫn tới thuyết duy ngã, hoặc không có khả năng để phân biệt bản thân với môi trường ngoài. Một giải thích thực dụng hơn là mọi mô hình xây dựng bởi người quan sát nào đó, thì mô hình ấy phải chứa cả người quan sát. Trong Điều khiển học, điều này dẫn tới “Điều khiển học thế hệ 2“, tự hệ thống thử nghiệm mô hình về bản thân mình trong quá trình mô hình hóa thế giới.

Cuối cùng, quan điểm Kiến Tạo Luận cho rằng điều khiển học luôn luôn tập trung chuyên sâu về quy trình quy mô hóa, đặc biệt quan trọng trong kiến thiết xây dựng những quy mô mà xuyên qua nhiều lớp những mạng lưới hệ thống. Cụ thể, Điều khiển học góp phần cho tâm lý học và nhận thức luận gồm có sự quan sát của Gregory Bateson, về thực chất trong vòng tâm ý, và kim chỉ nan hội thoại của Gordon Pask, một quy mô hình thức quy trình những cá thể đạt đến thỏa thuận hợp tác chung. Điều khiển gia đã góp phần quan trọng trở lại tâm lý học, động học tổ chức triển khai, và quản trị như Mô hình Hệ thống hoàn toàn có thể sống được của Stafford Beers .

Điều khiển học hôm nay

Mặc dầu đóng một vai trò lịch sử dân tộc quan trọng trong nguồn gốc của Khoa học máy tính, Điều khiển học, và Khoa học về những mạng lưới hệ thống nhiều lãnh vực khác. Bởi vậy, nhìn chung điều khiển học không được xem như môn khoa học độc lập. Tuy vậy, như thuở nào, những ý tưởng sáng tạo cơ bản của Điều khiển học vẫn kết nối nhau trong miền nghiên cứu và điều tra rộng, nhiều lãnh vực đặc biệt quan trọng tăng trưởng nhanh ngày này như Khoa học Máy tính, Trí tuệ Nhân tạo, Khoa học tin tức, Truyền thông và Kỹ nghệ Điều khiển .Điều khiển học tiềm tàng trong những ngành khác, và ở đó chúng liên tục đem đến sự tăng trưởng khoa học. Có lẽ quan trọng nhất là sự bùng nổ của Khoa học những hệ Phức tạp, Những mạng lưới hệ thống thích nghi phức tạp. Điều khiển học trong quy mô toán của mình tăng trưởng về Sự sống tự tạo gắn với lý giải nguồn gốc sự sống và mô phỏng những hệ sinh học. Theo thời hạn, những ngành như khoa học quản trị, điều trị tâm ý … sẽ liên tục tăng trưởng, lan rộng ra thêm cho điều tra và nghiên cứu theo như khái niệm và triết lý của điều khiển học. Nói chung, điều khiển học mở ra phương pháp cho quả đât tìm hiểu và khám phá sự phức tạp không thiếu của quốc tế quanh ta và phân phối cả công cụ mô phỏng máy tính so với những mạng lưới hệ thống trong quốc tế này .


Sơ đồ lịch sử điều khiển học & khoa học hệ thống

Alternate Text Gọi ngay