Năng lực cạnh tranh ngành sản xuất thiết bị điện
TCCTVũ Quang Hùng (Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương)
Tóm tắt:
Sản xuất thiết bị điện là một trong những ngành công nghiệp then chốt, đóng vai trò quan trọng trong quá trình thực hiện điện khí hoá nói riêng và công nghiệp hoá nói chung. Ngoài việc cung cấp các trang thiết bị chủ yếu để phát triển lưới điện, các sản phẩm thiết bị kỹ thuật điện còn là những bộ phận quan trọng trong các thiết bị công nghệ, phục vụ hiện đại hoá công nghiệp, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn và phục vụ công nghiệp tiêu dùng… Đồng thời thiết bị điện cũng đóng vai trò quan trọng trên hệ thống truyền tải và phân phối điện. Trong giai đoạn vừa qua ngành đã phát huy tốt vai trò của mình, sản xuất nhiều sản phẩm, đáp ứng khá tốt nhu cầu trong nước. Tuy nhiên, trong bối cảnh hội nhập như hiện nay, ngành cần cố gắng nâng cao năng lực cạnh tranh để từng bước phát triển hơn nữa.
Bạn đang đọc: Năng lực cạnh tranh ngành sản xuất thiết bị điện
Từ khóa: Sản xuất thiết bị điện, thiết bị điện, thiết bị kỹ thuật điện.
1. Thực trạng ngành sản xuất thiết bị điện
1.1. Thực trạng về sản xuất
Về giá trị sản xuất công nghiệp, sản xuất thiết bị điện được đánh giá là ngành phát triển khá tốt, năm 2015 chiếm khoảng 3% giá trị sản xuất công nghiệp của ngành công nghiệp và 3,3% ngành công nghiệp chế biến, chế tạo. Đến năm 2018 chiếm khoảng 3,03% ngành công nghiệp và 3,4% ngành công nghiệp chế biến, chế tạo. Tỷ lệ giá trị tăng thêm/giá trị sản xuất công nghiệp năm 2010 đạt khoảng 32,7%, năm 2015 đạt khoảng 29,2%. Năm 2018 đạt khoảng 27,7%.
Về mẫu sản phẩm, doanh nghiệp trong ngành đã sản xuất được nhiều loại mẫu sản phẩm đạt chất lượng, tiêu chuẩn như : công tơ điện tử, mạng lưới hệ thống tích hợp điều khiển và tinh chỉnh bảo vệ và tự động hóa trạm biến áp 110 kV, 220 kV, 500 kV ; những loại máy biến dòng điện áp lên đến 500 kV ; tủ điện trung thế điện áp từ 7,2 – 40,5 kV và dòng điện từ 630 – 3000A. Đặc biệt, dây và cáp điện được nhìn nhận là nghành nghề dịch vụ sản xuất tốt nhất của ngành .
Về cơ bản dây và cáp điện phân phối được khoảng chừng 80 % nhu yếu trong nước, mẫu sản phẩm nhập khẩu hầu hết thuộc nhóm dây cáp điện Giao hàng tăng trưởng lưới điện cao thế 110-220-500 kV. Ngoài ra so với nhóm những phụ kiện, trong nước đã sản xuất được tấm thảm cách điện, ủng cách điện và găng tay ở cấp trung áp đến 35 kV. Các loại thiết bị điện sử dụng trong mái ấm gia đình : như ổ điện, công tắc nguồn điện, phích cắm … đã được phân phối từ những doanh nghiệp sản xuất trong nước .
1.2. Thực trạng về năng lực cạnh tranh
+ Yếu tố về cầu: Nhu cầu về sản phẩm là nhân tố có ảnh hưởng lớn đến năng lực cạnh tranh của ngành sản xuất thiết bị điện. Qua phân tích từng chỉ tiêu cho thấy, hầu hết các doanh nghiệp sản xuất thiết bị điện được khảo sát đều cho rằng lượng cầu trong nước hiện nay ở mức trung bình khá, trong khi đó khả năng phát triển thị trường xuất khẩu vẫn gặp khó khăn do chất lượng, mẫu mã của sản phẩm còn hạn chế. Công tác quản lý chất lượng sản phẩm chưa được quan tâm đúng mức. Kết quả các chỉ tiêu trong thang đo yếu tố về cầu đạt từ 2,9 đến 3,3 điểm, kết quả đánh giá cho thấy năng lực ngành sản xuất thiết bị điện được khảo sát ở mức trung bình.
+ Yếu tố sản xuất : Doanh nghiệp sản xuất thiết bị điện trong quá trình vừa mới qua đã có những góp phần đáng kể trong việc sản xuất những thiết bị ngành điện, nhưng vẫn đang gặp không ít khó khăn vất vả, thử thách trong quy trình tăng trưởng như : Thiếu vốn để đầu tư chiều sâu, thay đổi công nghệ tiên tiến và góp vốn đầu tư mới ; lực lượng nghiên cứu và điều tra tăng trưởng, đội ngũ phong cách thiết kế còn thiếu kinh nghiệm tay nghề ; tổng công trình sư hoặc kỹ sư trưởng và lực lượng công nhân có kinh nghiệm tay nghề cao để tham gia sản xuất thiết bị cho nhà máy sản xuất điện chưa nhiều. Về công nghệ tiên tiến, máy móc chỉ ở mức trung bình. Một số yếu tố khác như thí nghiệm kiểm tra chất lượng loại sản phẩm trong quy trình sản xuất và trước khi xuất xưởng nhiều nơi chưa được triển khai rất đầy đủ. Kết quả những chỉ tiêu trong thang đo yếu tố sản xuất đạt từ 3,2 đến 3,6 điểm. Yếu tố sản xuất của ngành được nhìn nhận ở mức trung bình .
+ Chiến lược tăng trưởng ngành : Chiến lược tăng trưởng ngành có vai trò quan trọng trong việc nâng cao năng lượng cạnh tranh đối đầu ngành. Những ngành có kế hoạch và cơ cấu tổ chức tương thích với những định chế và chủ trương của vương quốc, hoạt động giải trí trong môi trường tự nhiên có cạnh tranh đối đầu trong nước tốt sẽ có tính cạnh tranh đối đầu quốc tế mạnh hơn. Tuy nhiên, với ngành sản xuất thiết bị điện trong cả một tiến trình dài từ năm 2006 đến nay chỉ có 2 điều tra và nghiên cứu tương quan đến ngành là : ( 1 ) Quy hoạch tăng trưởng ngành sản xuất thiết bị điện đến tiến trình 2006 – năm ngoái và ( 2 ) Đánh giá tình hình triển khai Quy hoạch tăng trưởng ngành sản xuất thiết bị điện tiến trình 2006 – năm ngoái. Kết quả những chỉ tiêu trong thang đo kế hoạch tăng trưởng ngành đạt từ 2,1 đến 2,9 điểm. Đánh giá chung yếu tố kế hoạch tăng trưởng ngành được nhìn nhận ở mức thấp .
+ Vai trò của Nhà nước: Chủ trương của Nhà nước về phát triển ngành cơ khí trọng điểm, khuyến khích dùng hàng sản xuất trong nước… đã góp phần thúc đẩy sản xuất, giảm kim ngạch nhập khẩu thiết bị điện, tiết kiệm chi phí. Đồng thời, cơ chế, chính sách đã có nhiều thay đổi tích cực trong thúc đẩy phát triển ngành. Quyết định 186/QĐ-TTg nhấn mạnh: Xây dựng ngành sản xuất thiết bị điện hiện đại, đến năm 2020 đạt trình độ tiên tiến trong khu vực về công nghiệp thiết bị điện và vật liệu điện; đầu tư mới, đầu tư chiều sâu thiết bị điện với công nghệ tiên tiến để nhanh chóng nâng cao năng lực chế tạo thiết bị điện, nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm, đáp ứng phần lớn nhu cầu trong nước, thay thế các thiết bị nhập khẩu, đẩy mạnh xuất khẩu sản phẩm ra thị trường khu vực và thế giới.
Bên cạnh đó, Quyết định số 10/2009 / QĐ-TTg cũng đề cập đến chính sách tương hỗ những dự án Bất Động Sản góp vốn đầu tư sản xuất thiết bị cho những xí nghiệp sản xuất thuỷ điện, nhiệt điện, những mẫu sản phẩm như máy biến áp từ 220 KVA trở lên, hàng loạt phần thiết bị trạm biến áp từ 220 KV trở lên, theo đó sản xuất những loại sản phẩm này được hưởng những chủ trương khuyễn mãi thêm về tín dụng thanh toán góp vốn đầu tư, kích thích, góp vốn đầu tư cho nghiên cứu và điều tra và tăng trưởng, về thuế phí … Đây là những cơ sở pháp lý quan trọng để tăng trưởng ngành thiết bị điện. Kết quả những chỉ tiêu trong thang đo vai trò của Nhà nước đạt được khá cao từ 3,9 đến 4,5 điểm. Đánh giá chung tiêu chuẩn này đạt ở mức khá .
+ Các ngành công nghiệp tương quan : Phân tích từng chỉ tiêu tương quan đến những ngành công nghiệp tương quan cho thấy yếu tố này còn yếu, bộc lộ ở nhìn nhận chỉ tiêu trung bình lần lượt chỉ đạt từ 2,58 đến 3,21 điểm. Kết quả này cho thấy năng lượng đáp ứng vật tư, phục tùng, thiết bị Giao hàng sản xuất của ngành thiết bị điện còn thấp và mối quan hệ giữa doanh nghiệp sản xuất với doanh nghiệp công nghiệp tương hỗ còn ở mức hạn chế .
+ Hỗ trợ từ chương trình KHCN vương quốc : Trong thời hạn vừa mới qua nhà nước và những bộ, ngành rất chăm sóc đến và tăng cường tăng trưởng những doanh nghiệp trong nước, đơn cử là những chương trình thay đổi công nghệ tiên tiến vương quốc và những tác dụng nghiên cứu và điều tra khoa học được ứng dụng vào thực tiễn đã có nhiều văn minh. Các doanh nghiệp ngành sản xuất thiết bị điện đã nhận thức được quyền lợi của việc góp vốn đầu tư công nghệ tiên tiến và cũng đã thực thi góp vốn đầu tư cải tổ chất lượng mẫu sản phẩm, do vậy nhiều doanh nghiệp đã chú trọng thay đổi công nghệ tiên tiến. Doanh nghiệp cũng đã từng bước tiếp cận được những chính sách, chủ trương tương hỗ. Phân tích hiệu quả tìm hiểu cho thấy những chỉ tiêu trong thang đo mức độ hiệu suất cao của chương trình thay đổi công nghệ tiên tiến so với ngành ở mức trung bình theo nhìn nhận là đạt 3,86 điểm. Mức độ ứng dụng tác dụng điều tra và nghiên cứu R&D so với ngành được nhìn nhận trong thang đo từ 3,78 đến 4,2 điểm. Kết quả này cho thấy những chương trình KHCN vương quốc từng bước đem lại hiệu suất cao và là tác nhân thôi thúc ngành tăng trưởng .
+ Nguồn nhân lực tăng trưởng ngành : Chất lượng nguồn nhân lực cho tăng trưởng ngành lao động chưa cao. Đội ngũ cán bộ khoa học kỹ thuật, cán bộ quản trị có trình độ cao còn ít. Tỷ lệ công nhân được đào tạo và giảng dạy nghề một cách chuyên nghiệp và bài bản thấp. Đội ngũ cán bộ lâu năm trong nghề lúc bấy giờ đã lớn tuổi, tính thích nghi với chính sách và công nghệ tiên tiến mới bị hạn chế. Đội ngũ cán bộ trẻ sửa chữa thay thế có tính năng động, phát minh sáng tạo, tuy nhiên lòng nhiệt tình, sự gắn bó tận tâm với nghề với doanh nghiệp chưa cao. Kết quả những chỉ tiêu trong thang đo nguồn nhân lực đạt từ 2,9 đến 3,3 điểm. Theo hiệu quả nhìn nhận mức độ cung ứng về nhân lực cho ngành về số lượng và chất lượng tốt được nhìn nhận ở mức trung bình .
Đánh giá chung về năng lượng cạnh tranh đối đầu của ngành : Trên cơ sở nghiên cứu và phân tích tình hình tăng trưởng và năng lượng cạnh tranh đối đầu của ngành thiết bị điện cho thấy năng lượng cạnh tranh đối đầu của ngành chỉ ở mức trung bình, điều này biểu lộ qua những tiêu chuẩn nhìn nhận trải qua những giá trị của những thang đo. Về quy mô doanh nghiệp còn nhỏ, công nghệ tiên tiến còn lỗi thời, đa phần là gia công và lắp ráp. Về thay đổi, hiện đại hóa công nghệ tiên tiến, máy móc thiết bị ở mức độ chậm. Năng lực quản trị, điều hành quản lý còn hạn chế, kiến thức và kỹ năng quản trị doanh nghiệp chưa chuyên nghiệp và bài bản, năng lực lập kế hoạch, giải pháp, dự án Bất Động Sản sản xuất – kinh doanh thương mại yếu. Vai trò của Nhà nước trong việc xu thế và tạo môi trường tự nhiên thuận tiện để nâng cao năng lượng cạnh tranh đối đầu mẫu sản phẩm thiết bị điện ship hàng cho xuất khẩu còn ở mức độ nhất định, chưa có một chủ trương đặc trưng nào cho ngành dẫn đến việc tham gia vào chuỗi giá trị toàn thế giới và những khâu có giá trị ngày càng tăng cao còn hạn chế .
2. Một số khuyến nghị nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh
2.1. Đối với Nhà nước
Cơ chế, chủ trương cho doanh nghiệp nói chung và ngành sản xuất thiết bị điện nói riêng cần được kiến thiết xây dựng theo hướng tạo điều kiện kèm theo tương hỗ tối đa và thuận tiện cho doanh nghiệp .
a. Về lôi cuốn góp vốn đầu tư :
Cần thay đổi chủ trương lôi cuốn FDI theo hướng tăng chế tài chuyển giao công nghệ tiên tiến từ những FIE cho những doanh nghiệp trong nước, đặt tiêu chuẩn nhằm mục đích phân phối những nhu yếu về tiêu tốn nguồn năng lượng, môi trường tự nhiên và bảo mật an ninh vương quốc của những dự án Bất Động Sản góp vốn đầu tư. Khuyến khích những nhà đầu tư trong và ngoài nước góp vốn đầu tư kinh tế tài chính, chất xám vào sản xuất những phụ tùng sửa chữa thay thế cho những phụ tùng, linh phụ kiện còn phải nhập ngoại của những nhà máy sản xuất đã đi vào hoạt động giải trí hay đang có kế hoạch góp vốn đầu tư .
b. Về nguồn nhân lực :
Cần có cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thông qua đào tạo nhân lực, đồng thời theo đó kết hợp đẩy mạnh hoạt động đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Xây dựng và nâng cao hiệu quả, mức độ lan tỏa của các chương trình đào tạo phối hợp giữa công ty có vốn đầu tư nước ngoài với các doanh nghiệp trong nước. Khuyến khích thuê chuyên gia nước ngoài để đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, phục vụ cho các dự án sản xuất sản phẩm mới.
c. Về khoa học, công nghệ tiên tiến :
– Cần tăng nhanh tăng trưởng thị trường khoa học – công nghệ tiên tiến, theo đó, đặc biệt quan trọng chăm sóc đến tăng trưởng những quy mô về tổ chức triển khai trung gian, bởi quy mô này sẽ tạo nên thời cơ để nhà đầu tư tìm kiếm được những sáng tạo, tác dụng nghiên cứu và điều tra có tiềm năng thương mại kinh doanh hóa trong mọi nghành nghề dịch vụ để ứng dụng Giao hàng cho mục tiêu tăng trưởng. Cần có chính sách khuyến khích doanh nghiệp thay đổi công nghệ tiên tiến, thiết bị sản xuất và vận dụng quy mô quản trị sản xuất tiên tiến và phát triển để nâng cao hiệu suất cao sử dụng nguồn năng lượng, tài nguyên nguồn vào, nâng cao hiệu suất, chất lượng và năng lực cạnh tranh đối đầu của loại sản phẩm .
d. Về link tăng trưởng :
– Cần kiến thiết xây dựng những chương trình liên kết những doanh nghiệp FDI và những doanh nghiệp trong nước trải qua việc liên tục nâng cao hiệu suất cao những chương trình liên kết như triển lãm, hội chợ, tổ chức triển khai những đoàn doanh nghiệp, … qua đó, tạo được mạng lưới, hợp tác và link kinh doanh thương mại, tập trung chuyên sâu hỗ trợ sản xuất và tiêu thụ loại sản phẩm .
e. Về tạo dựng năng lượng cạnh tranh đối đầu :
Cần tập trung chuyên sâu ưu tiên tăng trưởng những loại sản phẩm có lợi thế cạnh tranh đối đầu, mẫu sản phẩm có năng lực tham gia mạng sản xuất và chuỗi giá trị toàn thế giới. Kịp thời tháo gỡ những khó khăn vất vả, vướng mắc trong hoạt động giải trí góp vốn đầu tư, sản xuất – kinh doanh thương mại và tích cực tương hỗ, tạo điều kiện kèm theo thuận tiện cho những doanh nghiệp thực thi những chương trình chuyển giao công nghệ tiên tiến, nâng cấp cải tiến kỹ thuật, nâng cao chất lượng mẫu sản phẩm, tăng trưởng nguồn nhân lực và tăng trưởng thị trường .
2.2. Đối với doanh nghiệp
a. Xây dựng kế hoạch tăng trưởng doanh nghiệp, qua đó cần nhìn nhận được tình hình tăng trưởng, nghiên cứu và phân tích những tác nhân tác động ảnh hưởng, xác lập tầm nhìn và những kế hoạch thành phần như kế hoạch loại sản phẩm ; lựa chọn loại sản phẩm gì trong hạng mục loại sản phẩm của doanh nghiệp khi xuất khẩu sang thị trường của từng vương quốc. Trong kế hoạch cần có những kế hoạch đơn cử về Lever chất lượng loại sản phẩm phải đạt được sau một thời hạn nhất định. Chiến lược về thị trường, cần nghiên cứu và điều tra rõ qui mô của từng thị trường, những đặc tính, pháp luật và những nhu yếu về tiêu chuẩn kỹ thuật … so với mẫu sản phẩm mà doanh nghiệp sẽ xuất khẩu sang thị trường đó. Từng bước thực thi kiến thiết xây dựng mạng lưới phân phối loại sản phẩm tại quốc tế để dữ thế chủ động điều phối sản phẩm & hàng hóa tại những thị trường lớn. Xây dựng mối quan hệ link, hợp tác kinh doanh thương mại với nhà phân phối lớn, những mạng lưới hệ thống phân phối đại chúng ở mỗi thị trường .
b. Tập trung và tăng nhanh liên kết kinh doanh, link với doanh nghiệp tương hỗ, từng bước hình thành những cụm link ngành, trong đó cần có sự hợp tác của nhiều bên, đặc biệt quan trọng là sự tham gia của chính quyền sở tại địa phương, Phòng Thương mại và Công nghiệp .
c. Tham gia vào những hiệp hội doanh nghiệp, hiệp hội ngành nghề để tận dụng sự tương hỗ, cùng nhau trấn áp thị trường, ngăn ngừa những hành vi gian lận thương mại, sản xuất hàng giả, hàng kém chất lượng, ngoài những, sẽ tận dụng được những thời cơ hợp tác giữa những doanh nghiệp trong hiệp hội, học hỏi kinh nghiệm tay nghề trong kinh doanh thương mại, trong quản trị .
d. Tăng cường link, hợp tác theo chiều dọc lẫn chiều ngang giữa những doanh nghiệp để tận dụng nguồn lực của nhau và những lợi thế sẵn có của doanh nghiệp về nguồn vốn, quan hệ những đối tác chiến lược trong và ngoài nước, kinh nghiệm tay nghề quản trị điều hành quản lý .
e. Chú trọng thay đổi và hiện đại hóa công nghệ tiên tiến để tăng hiệu suất lao động và chất lượng loại sản phẩm, mặc dầu thay đổi và hiện đại hóa công nghệ tiên tiến không phải thuận tiện so với những doanh nghiệp bởi hầu hết những doanh nghiệp trong ngành có qui mô nhỏ và vừa nên thường không đủ vốn để góp vốn đầu tư, không chỉ có vậy một số ít doanh nghiệp vẫn chưa thể nhìn nhận được tính hiệu suất cao của góp vốn đầu tư, do đó không dám mạo hiểm. Tuy vậy, muốn hay không thì những doanh nghiệp cũng phải có lộ trình thay đổi, hiện đại hóa công nghệ tiên tiến để tạo ra những loại sản phẩm, dịch vụ có chất lượng tốt cung ứng nhu yếu ngày càng cao và phong phú của người tiêu dùng .
f. Xây dựng mạng lưới hệ thống quản trị chất lượng, vận dụng tiêu chuẩn ISO và những tiêu chuẩn quốc tế về chất lượng tương thích với hoạt động giải trí sản xuất kinh doanh thương mại của doanh nghiệp. Hệ thống này sẽ giúp doanh nghiệp nâng cao năng lượng quản trị, nâng cao chất lượng loại sản phẩm và dịch vụ. Trong quy trình tiến độ hội nhập việc quản trị và sản xuất theo một tiêu chuẩn quốc tế tương thích cho hoạt động giải trí kinh doanh thương mại của doanh nghiệp sẽ tạo được tên thương hiệu nhất định, tăng tính cạnh tranh đối đầu trên thị trường trong và ngoài nước cũng như sự nhìn nhận tốt của đoi tác cũng như người mua .
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
- Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2050.
- Chiến lược phát triển ngành Cơ khí Việt Nam đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2035.
- Chiến lược phát triển công nghiệp Việt Nam đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2035.
- Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia giai đoạn 2011-2020, có xét đến năm 2030.
- Quy hoạch phát triển ngành sản xuất thiết bị điện giai đoạn 2006-2015, tầm nhìn đến năm 2025.
- Quy hoạch phát triển công nghiệp hỗ trợ giai đoạn đến năm 2010, tầm nhìn đến năm 2020.
- Các tài liệu do các doanh nghiệp cung cấp.
- Một số tài liệu, trang web khác.
COMPETITIVENESS OF ELECTRICAL EQUIPMENT MANUFACTURING INDUSTRY
PhD. Vu Quang Hung
Institute for Industrial Policy and Strategy
ABSTRACT:
Electrical equipment manufacturing is one of the key industries, playing an important role in the process of industrialization. In addition to providing the main equipment for grid development, electrical engineering products are also important parts in technological equipment, serving industrial modernization and agricultural modernization and consumer industry, etc. Electrical equipment also plays an important role in power transmission and distribution systems. In the recent years, the industry has promoted its role well, produced many products, meeting the domestic demands. However, in the current integration context, the industry should try to improve its competitiveness to reach further .
Keywords: Producing electric equipment, electrical equipment, electrical engineering equipment.
Source: https://baoduongdieuhoa24h.com
Category: Điện Tử
