Vì sao Ampli đèn vẫn được ưa chuộng ?
Trong nhiều năm, công nghệ tiên tiến đèn điện tử mặc nhiên được thừa nhận thoáng đãng là có nhiều điểm yếu kém. Người ta nói âm thanh của nó lừ đừ, vô hồn và thiếu sinh khí. Điều này đúng, nhưng chỉ một phần. Thật vậy, mẫu ampli đèn LEAK Stereo 20 – dù chiếm hữu dải trung tuyệt vời – nhưng dải trầm lại thiếu độ lan tỏa và vận tốc cung ứng của dải cao quá kém. Thiết kế kiểu vintage tạo ra những âm thanh kiểu xưa cũ, nhưng ampli đèn tân tiến thì không thế – rất nhiều loại sản phẩm thực sự nhanh, trẻ trung và tràn trề sức khỏe và đầy nội lực. Như thường lệ, không phải bạn làm gì mà bạn làm như thế nào mới là điều quan trọng .
ĐÈN ĐIỆN TỬ CÓ XU HƯỚNG TẠO RA MÉO HÀI BẬC CHẴN, CÒN TRANSISTOR TẠO RA MÉO HÀI BẬC LẺ VÀ NGƯỜI TA TIN RẰNG MÉO HÀI BẬC CHẴN NGHE DỄ CHỊU HƠN
Bạn đang đọc: Vì sao Ampli đèn vẫn được ưa chuộng ?
KỸ THUẬT
Đèn chân không là thiết bị điện tử “ hoạt động giải trí ” tiên phong. Năm 1906, Tiến sĩ người Mỹ Lee De Forest đã sản xuất ra “ bóng Audion ” hoặc “ bóng De Forest ”, đến năm 1919 được gọi là triode – đèn chân không ba cực. Một bóng đèn điện tử ở dạng nguyên thủy nhất chỉ có hai điện cực âm và dương nằm trong lớp vỏ thủy tinh đã rút hết không khí để tạo chân không. Cực âm được đốt nóng và quy trình phát xạ điện tử khởi đầu diễn ra. Nếu một điện áp dương được đặt vào cực dương, nó sẽ hút những điện tử từ cực âm tạo ra dòng điện. Còn nếu cực dương có điện áp âm, nó sẽ đẩy điện tử và không có dòng điện chạy qua .
De Forest đã thêm một lưới thép giữa hai điện cực – đó chính là điện cực thứ ba, giúp biến hóa dòng điện chạy giữa cực dương và cực âm, qua đó được ứng dụng vào việc khuếch đại tín hiệu. Kỹ thuật thu – phát cơ học khi đó đã chạm tới số lượng giới hạn được cho phép, chính vì vậy, ý tưởng về đèn ba cực hoàn toàn có thể xem là cột mốc quan trọng để tạo ra những cải tiến vượt bậc quan trọng. Qua thời hạn, những nhà khoa học liên tục bổ trợ thêm điện cực để cải tổ hiệu suất của bóng đèn điện tử, dẫn đến sự Open của đèn chân không bốn cực ( tetrode ) hay năm cực ( pentode ). Đến những năm 1920, những thay đổi trong nghành ghi âm và khuếch đại cùng sự sinh ra của kỹ thuật ghi âm từ tính đã trở thành nguồn động lực lớn thôi thúc sự tăng trưởng của cả ngành công nghiệp ghi âm .
SỰ RA ĐỜI CỦA HI-FI
Tiến tới những năm 1950 – 1960, tái tạo âm thanh độ trung thực cao ( high fidelity ) mở màn lôi cuốn sự chăm sóc của thiên hạ, đương nhiên, ở thời gian này, vẫn trọn vẹn dựa vào đèn điện tử. Mẫu radio bán dẫn di động tiên phong – Regency TR-1 ra đời tháng 10/1954, tuy nhiên, những linh phụ kiện bán dẫn khi đó chỉ cho mức hiệu suất rất nhỏ và không hề tạo ra bất kể uy hiếp nào tới đèn điện tử. Tháng 4/1958, hãng LEAK trình làng ampli Stereo 20 như một sự loan báo về việc LP stereo sẽ chính thức lên kệ sau đó. Sản phẩm mang tính hình tượng này có “ âm thanh đèn điện tử ” với dải trung ngọt ngào, rộng mở và sôi động, nhưng lại quyến rũ rõ ràng ở dải trầm và dải cao .
Nguyên nhân hầu hết nằm ở biến áp xuất âm. Đèn điện tử là linh phụ kiện có trở kháng rất cao, hoạt động giải trí ở điện áp tương đối cao và dòng điện thấp. Trong khi đó, những transistor ( bóng bán dẫn ) là linh phụ kiện có dòng điện cao và điện áp thấp. Để tải loa – vốn là những thiết bị có trở kháng thấp, ở tầng ra của ampli cần biến áp để giảm điện áp của tín hiệu âm thanh và tăng dòng điện. Theo tiêu chuẩn tân tiến thì biến áp xuất âm của LEAK Stereo 20 quá nhỏ. Ngay cả khi ampli được tăng cấp bằng những loại bóng đèn điện tử để tăng hiệu suất thì những biến áp xuất âm vẫn giữ nguyên và chất lượng âm thanh suy giảm là tác dụng không hề tránh khỏi. Ngày nay, những ampli đèn hiệu suất lớn thường chiếm hữu biến áp xuất âm nặng trịch nhưng rõ ràng chất lượng âm thanh cũng xuất sắc hơn hẳn .
Đã có nhiều nâng cấp cải tiến về bộ nguồn của ampli đèn và những biến áp xuyến tân tiến được thừa kế những cải cách về vật tư cũng như phong cách thiết kế ( ví dụ cuộn dây trong biến áp được quấn luôn vào lõi ), qua đó giúp cung ứng tần số rộng hơn và phẳng hơn. Nhiều biến áp xuất âm được quấn bằng dây bạc trưởng thành hơn so với dây đồng. Các linh phụ kiện khác cũng theo đó mà được tăng cấp lên. Tụ điện giấy sáp và điện trở carbon rẻ tiền được xem là không không thay đổi, nhất là khi phải chịu nhiệt lượng quá lớn. Ngoài điện dung của tụ điện, ESR ( điện trở hiệu dụng ) và năng lực chống rò rỉ đều gây ra những tác động ảnh hưởng xấu đi lên mạch điện và và chất lượng âm thanh. Đó là chưa kể đến việc năng lực chống rò rỉ sẽ giảm nhanh theo thời hạn, dẫn đến rò dòng cao hơn, ESR tăng lên. Nhưng độ không thay đổi của tụ điện tân tiến đã được cải tổ rất nhiều, bền chắc hơn, chống rò tốt và lâu hơn, bảo vệ ESR ở mức thấp .
NHỮNG HIỆU ỨNG ÂM THANH
Tuy nhiên, chỉ đơn thuần nâng cấp cải tiến phong cách thiết kế và sử dụng vật tư, linh phụ kiện tốt hơn không lý giải được sự chăm sóc về công nghệ tiên tiến đèn điện tử đã bùng nổ trong quãng thời hạn qua. Những thiếu sót và hạn chế của công nghệ tiên tiến cũ hầu hết đã được khắc phục, vậy những audiophile yêu dấu điều gì ở âm thanh đèn điện tử văn minh ? Có thể vấn đáp như sau : nó đầy đặn hơn, tròn trịa hơn và không “ đờ đẫn ” như âm thanh của ampli bán dẫn. Rất khó lý giải nguyên do, nhưng những chuyên viên tin rằng điều này tương quan đến sự độc lạ cơ bản trong cách khuếch đại tín hiệu của đèn điện tử và transistor .
Tất cả những ampli đều gây ra méo hài ở một mức độ nào đó, nhưng phong cách thiết kế càng đơn thuần thì méo hài càng ở mức nhỏ. Đèn điện tử có xu thế tạo ra méo hài bậc chẵn, còn transistor tạo ra méo hài bậc lẻ, và người ta tin rằng méo hài bậc chẵn nghe thoải mái và dễ chịu hơn. Ví dụ, méo hài thứ hai biểu lộ dưới dạng âm thanh sẽ mơ hồ, quyến rũ, còn méo hài thứ nhất và thứ ba vừa cứng vừa nóng bức. Nhiều người tin điều này là đúng, nhưng không phải là toàn bộ. Thiết kế mạch của ampli đèn cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng. Việc phong cách thiết kế ampli đèn không có mạch hồi tiếp âm là điều rất là thuận tiện, trong khi đó, điều này là khá khó khăn vất vả và tốn kém với ampli bán dẫn. Dù đây chỉ là kỹ năng và kiến thức đại trà phổ thông nhưng rõ ràng, bất kể hồi tiếp âm nào cũng sẽ thêm một chút ít “ màu ” vào cho âm thanh. Nói chung, càng ít hồi tiếp âm, âm thanh càng thật sạch .
Còn nhiều yếu tố khác cũng ảnh hưởng tác động đến nụ cười chiêm ngưỡng và thưởng thức âm nhạc nhưng rất khó đo đếm đơn cử. Trên thực tiễn, càng hiểu rõ phương pháp mọi thứ quản lý và vận hành, tất cả chúng ta càng nhận ra mình còn biết rất ít về tổng thể và toàn diện – mà toàn diện và tổng thể thì càng lúc càng lớn hơn. Tôi thích tin vào đôi tai khi triển khai những bài test thiết bị hơn là những phép đo. Mà chiêu thức giám sát giả định rằng tất cả chúng ta hoàn toàn có thể đo được mọi thứ gây tác động ảnh hưởng đến chất lượng âm thanh, gồm có cả vai trò của khoảng trống và cảm xúc khó hiểu của chủ nghĩa hiện thực .
Mặc dù những phép đo có vai trò quan trọng trong việc nhìn nhận thiết bị âm thanh, nhưng không hề giúp tất cả chúng ta đưa ra Tóm lại sau cuối. Ví dụ, nếu coi dòng điện trong mạch là dòng chảy electron – thì tỷ lệ electron đi qua linh phụ kiện bán dẫn dầy đặc hơn rất nhiều so với đi từ cực âm bị đốt nóng qua lưới và bị hút bởi điện tích dương của cực dương trong bóng đèn điện tử. Hai công nghệ tiên tiến hoạt động giải trí rất khác nhau ở mức độ cơ bản, tuy nhiên, rất khó biểu lộ điều này bằng những phép đo thường thì .
DỄ MUA DỄ DÙNG
Khoảng hai mươi, ba mươi năm trước, mạo hiểm xông pha vào quốc tế ampli đèn không phải việc thuận tiện, nhưng giờ đây, do ngày càng nhiều công ty mới Open, Chi tiêu cũng phải chăng hơn, mẫu sản phẩm cũng phong phú hơn, như Icon Audio hay Ming Da ví dụ điển hình. Thử xem xét với một chiếc ampli push-pull ( mạch đẩy – kéo ) 20 watt / kênh xem, hẳn bạn sẽ không tuyệt vọng đâu. Bằng cách nào đó, ampli đèn khi nào cũng can đảm và mạnh mẽ hơn ampli bán dẫn cùng hiệu suất. Bởi vì âm lượng không bộc lộ bằng hiệu suất và hiệu suất cũng không phải là yếu tố quan trọng nhất khi nói đến sức mạnh của một chiếc ampli. Còn nhiều đặc thù nữa trong phần phong cách thiết kế, tích hợp cùng những yếu tố khác để xác lập xem nó hoàn toàn có thể “ kêu ” to đến mức nào .
Khi bế tắc, bạn hoàn toàn có thể muốn chuyển sang ampli đèn class A SE ( single-ended ), hiệu năng hoàn toàn có thể kém phong cách thiết kế push-pull nhưng lại không bị ảnh hưởng tác động bởi nhiễu xuyên chéo của class B. Hoặc mua pre-ampli và ampli hiệu suất rời cũng là một tăng cấp hài hòa và hợp lý, bởi biến thế nguồn cho phần tín hiệu tinh xảo ở tầng tiền khuếch đại tách khỏi biến thế nguồn của tầng hiệu suất sẽ giúp cải tổ chất lượng âm thanh .
Với những người thích cầm mỏ hàn, có những công ty cung ứng bộ kit vừa đủ để tự lắp ráp theo ý mình, như World Design. Đây cũng là một lựa chọn khả thi vì mạch ampli đèn thường đơn thuần hơn nhiều so với mạch bán dẫn và hoàn toàn có thể được lắp ráp dựa trên những bảng mạch có sẵn, và thuận tiện “ lên đời ”. Người ta gọi đó là ampli DIY ( do it yourself ), giúp tiết kiệm ngân sách và chi phí tiền tài, mang đến niềm vui và sự hài lòng, tận dụng được những linh phụ kiện như điện trở, tụ điện …
Nâng cấp ampli đèn rất thuận tiện. Đầu tiên và đơn thuần nhất là thay đèn ( thường là ) rẻ tiền theo máy bằng những loại bóng tựa như có chất lượng tốt hơn. Hãy nhớ bóng đèn không hề dùng mãi được, nhưng bóng tiền khuếch đại khi nào cũng bền chắc hơn hẳn so với bóng hiệu suất. Theo nguyên tắc chung, bóng tiền khuếch đại cỡ nhỏ như 6DJ8, 12AX7, 12AU7 … có tuổi thọ khoảng chừng 50.000 giờ, bóng hiệu suất như 300B, EL84, EL34 có tuổi thọ khoảng chừng 10.000 giờ. Tốt nhất là nên kiểm tra bóng đèn bằng thiết bị chuyên sử dụng để có đáp án đúng chuẩn .
Mua bóng đèn không khó vì có rất nhiều nguồn cung tốt, như HiFi Collective, thường bán đủ loại với nhiều mức giá. Như đèn tiền khuếch đại 12AX7 giá giao động khoảng chừng dưới 12 – 45 bảng ( khoảng chừng 400.000 – 1.500.000 triệu đồng ). Hay bóng hiệu suất 300B được dùng rất nhiều trong những phong cách thiết kế SE hoặc parallei SE ( SE song song ) cũng như push-pull giá xê dịch từ 90 – 480 bảng ( khoảng chừng 3,9 – 18 triệu đồng ) – nếu bạn sẵn sàng chuẩn bị mua Psvane – bản sao của những mẫu loại sản phẩm lịch sử một thời do Western Electric từng sản xuất. Ampli đèn không chỉ nghe hay mà nhìn cũng cực kỳ đẹp mắt – mẫu ampli Jadis Orchestra gần như không biến hóa qua nhiều thế hệ là một vật chứng tuyệt vời .
Ampli đèn truyền thống thường để lộ thiên toàn bộ bóng, một phần vì ánh sáng màu cam đẹp vô cùng, phần khác giúp tỏa nhiệt lên trên, không tác động xuống các linh kiện phía dưới. Có rất nhiều bóng đèn điện tử trông rất ấn tượng, như bóng 101D chẳng hạn. Hãng Western Electric đã phát triển nó vào đầu thế kỷ 20 như một mẫu đèn ba cực giống 300B. Ban đầu, nó không được dùng để khuếch đại tín hiệu âm thanh, nhưng vì có độ chính xác và độ trung thực cao nên đôi khi chúng ta vẫn thấy bóng 101D hiện diện ở các pre-ampli hiện đại.
KẾT LUẬN
Nếu bạn chưa nghe ampli đèn khi nào, hẳn bạn sẽ nhận được giật mình mê hoặc. Chúng làm mềm đi những góc cạnh của nhạc số mà không phải hi sinh sự trong trẻo, độ mở và chiều sâu, cho hiệu quả là những màn trình diễn đầy nhạc tính, hơn tưởng tượng của rất nhiều người. Đừng chăm sóc đến những quan điểm phản đối, bởi một khi bạn đã nghe âm thanh của những chiếc bóng đèn này, theo tôi, bạn sẽ rất khó quay lại với ampli bán dẫn .
HOÀI ĐIỆP ( tổng hợp )
Source: https://baoduongdieuhoa24h.com
Category: Điện Tử