Xà phòng. Chất giặt rửa.

Bài viết sẽ giúp các em biết những chất như thế nào thì được gọi là chất tẩy rửa. Xà phòng và chất tẩy rửa tổng hợp có thành phần như thế nào, ưu nhược điểm cũng như phương pháp sản xuất xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp.

Xà phòng. Chất giặt rửa tổng hợp

I. Chất giặt rửa:

1. Chất giặt rửa : là những chất khi dùng cùng với nước có tính năng làm sạch những chất bẩn bám trên vật rắn mà không gây ra phản ứng hóa học với những chất đó .2. Tính chất giặt rửa :a. Một số khái niệm tương quan :- Chất tẩy màu : làm sạch những vết màu bẩn nhờ những phản ứng hóa học. VD : nước javel- Chất ưa nước : là những chất tan tốt trong nước như : metanol, etanol, axit axetic, muối axetat sắt kẽm kim loại kiềm …- Chất kị nước : là những chất hầu hết không tan trong nước, như hidrocacbon, dẫn xuất halogen …- Chất kị nước thì ưa dầu mỡ, tức là tan tốt vào dầu mỡ. Chất ưa nước thì thường kị dầu mỡ, tức là không tan trong dầu mỡ .b. Đặc điểm cấu trúc phân tử chất giặt rửa :- Cấu trúc hóa học chung cho phân tử chất giặt rửa : gồm 1 đầu ưa nước gắn với 1 đuôi dài ưa dầu mỡ .c. Cơ chế hoạt động giải trí của chất giặt rửa :- Đuôi ưa dầu mỡ trong phân tử muối natri của axit béo xâm nhập vào vết dầu bẩn, còn đầu ưa nước lại có khuynh hướng kéo ra phía những phân tử nước. Kết quả là vết dầu bị phân loại thành những hạt rất nhỏ được giữ chặt bởi những phân tử muối natri, không bám vào vật rắn nữa mà phân tán vào nước rồi bị rửa trôi đi .

II. Xà phòng:

1. Xà phòng : là hỗn hợp những muối natri hoặc kali của những axit béo. Là loại sản phẩm của phản ứng xà phòng hóa .2. Sản xuất xà phòng :- Phương pháp thường thì sản xuất xà phòng là đun dầu thực vật hoặc mỡ động vật hoang dã ( thường là loại không dùng để ăn ) với dung dịch NaOH hoặc KOH ở nhiệt độ và áp suất cao. Sau khi phản ứng xà phòng hóa kết thúc, người ta cho thêm NaCl vào và làm lạnh. Xà phòng tách ra khỏi dung dịch được cho thêm phụ gia và ép thành bánh. Dung dịch còn lại được loại tạp chất, cô đặc rồi li tâm tách muối NaCl để thu lấy glixerol .

– Xà phòng còn được sản xuất bằng cách : oxi hóa parafin của dầu mỏ nhờ oxi không khí, ở nhiệt độ cao, có muối mangan xúc tác, rồi trung hòa axit sinh ra bằng NaOH :R – CH2 – CH2 – R ’ — à R – COOH + R ’ – COOH — à RCOONa + R’COONa- Muối natri của những axit có KLPT nhỏ tan nhiều còn muối natri của những axit có KLPT lớn không tan trong dung dịch natri clorua. Chúng được tách ra gọi là xà phòng tổng hợp. Xà phòng tổng hợp có đặc thù giặt rửa tương tự như xà phòng thường .3. Thành phần của xà phòng và sử dụng xà phòng :- Thành phần chính của xà phòng là những muối natri / kali của axit béo, thường là natri stearat C17H35COONa, natripanmitat C15H31COONa, natrioleat C17H33COONa … Các phụ gia thường gặp là chất màu, chất thơm .- Xà phòng dùng trong tắm gội, giặt giũ … Ưu điểm là không gây hại cho da và môi trường tự nhiên do dễ bị phân hủy bởi vi sinh vật có trong vạn vật thiên nhiên. Nhược điểm là khi dùng với nước cứng thì những muối canxi stearat, canxi panmitat … sẽ kết tủa làm giảm tính năng giặt rửa và ảnh hưởng tác động đến chất lượng vải sợi .

III. Chất giặt rửa tổng hợp:

1. Chất giặt rửa tổng hợp : là chất giặt rửa không phải muối của natri hay kali của những axit béo, nhưng có đặc thù giặt rửa tương tự như xà phòng, được tổng hợp theo hình mẫu “ phân tử xà phòng ”, gồm đầu phân cực ( ưa nước ) gắn với đuôi dài không phân cực ( ưa dầu mỡ ) .2. Sản xuất chất giặt rửa tổng hợp :- Chất giặt rửa tổng hợp được điều chế từ những mẫu sản phẩm của dầu mỏ .- VD : oxi hóa parafin được axit cacboxylic, hidro hóa axit thu được ancol, cho ancol phản ứng với H2SO4 rồi trung hòa thì được chất giặt rửa loại ankyl sunfat .3. Thành phần và sử dụng những chế phẩm từ chất giặt rửa tổng hợp :- Các chế phẩm như bột giặt, kem giặt …. gồm có những thành phần : chất giặt rửa tổng hợp, những phụ gia chất thơm, chất màu, còn hoàn toàn có thể có chất tẩy trắng như natri hipoclorit. Chất này có hại cho da khi giặt bằng tay .- Ưu điểm của chất giặt rửa tổng hợp là dùng được với nước cứng vì chúng ít bị kết tủa bởi ion canxi .- Nhược điểm : Những chất giặt rửa tổng hợp có chứa gốc hidrocacbon phân nhánh gây ô nhiễm môi trường tự nhiên, vì chúng rất khó bị những vi sinh vật phân hủy .

IV. Bài tập trắc nghiệm:

Câu 1 : Chọn khái niệm đúng :

1. Chất giặt rửa là những chất có tính năng giống như xà phòng nhưng được tổng hợp từ dầu mỏ .
2. Chất giặt rửa là những chất có công dụng làm sạch những vết bẩn trên mặt phẳng vật rắn .
3. Chất giặt rửa là những chất khi dùng cùng với nước có tính năng làm sạch những vết bẩn bám trên những vật rắn .
4. Chất giặt rửa là những chất khi dùng cùng với nước có tính năng làm sạch những vết bẩn bám trên những vật rắn mà không gây ra phản ứng hóa học với những chất đó .

Câu 2: Cho các phát biểu sau:

( 1 ) : Chất tẩy màu là những chất làm sạch những vết màu bẩn bằng những phản ứng hóa học .( 2 ) : Chất ưa nước là những chất tan tốt trong nước như metanol, muối natri axetat …( 3 ) : Chất kị nước là những chất không tan trong dầu mỡ, dung môi hữu cơ …

(4): Xà phòng là hỗn hợp các muối natri /kali của các axit béo.

( 5 ) : Chất tẩy rửa tổng hợp là muối natri của axit béo .( 6 ) : Phân tử chất giặt rửa gồm 1 đầu ưa dầu mỡ gắn với 1 đuôi dài ưa nước .( 7 ) : Ưu điểm của xà phòng là dùng được với nước cứng .
Số phát biểu đúng là :

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

Câu 3: Phát biểu nào dưới đây không đúng?

1. Xà phòng bị giảm hoặc mất tính năng tẩy rửa khi dùng nước cứng vì tạo những muối kết tủa với những ion Ca2 + ; Mg2 + .
2. Bột giặt tổng hợp vẫn hoàn toàn có thể sử dụng với nước cứng được vì muối sunfonat có độ tan lớn nên không bị kết tủa với ion Ca2 +, Mg2 + .
3. Các chế phẩm như bột giặt, kem giặt …. gồm có những thành phần : chất giặt rửa tổng hợp, những phụ gia chất thơm, chất màu, còn hoàn toàn có thể có chất tẩy trắng như natri hipoclorit
4. Những chất giặt rửa tổng hợp có chứa gốc hidrocacbon phân nhánh không gây ô nhiễm thiên nhiên và môi trường, vì chúng dễ bị những vi sinh vật phân hủy .

Câu 4: Cho các phát biểu sau:

( 1 ) Chất béo không tan trong nước là do chúng không tạo được link hidro với nước .( 2 ) Chất béo thuộc loại hợp chất este( 3 ) Chất béo không tan trong nước là do chúng nhẹ hơn nước( 4 ) Khi đun chất béo lỏng với hidro có xúc tác Ni trong nồi hấp thì chúng chuyển thành chất béo rắn( 5 ) Chất béo lỏng là những triglixerit có chứa gốc axit béo không no trong phân tử .
Số phát biểu đúng là :

1. 2 B. 3 C. 4 D. 5

Câu 5: Phát biểu nào sau đây là đúng?

Phương pháp thường thì để sản xuất xà phòng là ?

1. Đun dầu thực vật hoặc mỡ động vật hoang dã với dung dịch NaOH hoặc KOH ở nhiệt độ cao và áp suất cao
2. Đun dầu thực vật hoặc mỡ động vật hoang dã với dung dịch NaOH hoặc KOH ở nhiệt độ cao và áp suất thấp
3. Đun dầu thực vật hoặc mỡ động vật hoang dã với dung dịch NaOH hoặc KOH ở nhiệt độ thấp và áp suất cao
4. Đun dầu thực vật hoặc mỡ động vật hoang dã với dung dịch NaOH hoặc KOH ở nhiệt độ thấp và áp suất thấp .

Mọi thắc mắc và góp ý vui lòng để lại ở phần Bình luận. Chúc các em học vui với hoahoc247.com

ĐÁP ÁN1D 2B 3D 4C 5A

Tất cả nội dung bài viết. Các em hãy xem thêm và tải file chi tiết dưới đây:

Luyện Bài tập trắc nghiệm môn Hóa lớp 12 – Xem ngay

Source: https://baoduongdieuhoa24h.com
Category: Máy Giặt